Laptop test & vergelijking

• Belangrijke feiten
• Laptops zijn nu populairder dan desktop pc’s.
• Een laptop kan alles wat een desktop-PC kan.
• Basiskennis over de technologie helpt bij de aankoopbeslissing.
• Nieuwe apparaatklassen zoals Chromebooks of 2-in-1-laptops zijn interessante alternatieven.

Kleine allrounders

Notebooks, ook wel laptops genoemd, zijn computers in draagbaar formaat. In tegenstelling tot desktop-pc’s hebben laptops noch een scherm, noch een toetsenbord en muis die zijn aangesloten, omdat het beeldscherm en de invoerapparaten in de behuizing zijn geïntegreerd. Gebruikers kunnen hun laptop plat opvouwen en opbergen in een rugzak of aktetas.

De apparaten kunnen alles wat een vaste computer kan, maar zijn veel praktischer. Of het nu gaat om boekhouden, online winkelen, videobewerking, series streamen of computerspelletjes: De laptop doet het allemaal, niet alleen op het bureau, maar ook in de trein en in het vliegtuig, op de bank, in het café en zelfs in bed. In onze digitale, genetwerkte wereld wordt het zo een onmisbare metgezel.

Laptops hebben enkele voordelen ten opzichte van desktops:

Uitklappen, aanzetten, en goed

In tegenstelling tot de desktop hoeft de eigenaar van een laptop geen kabels aan te sluiten of stuurprogramma’s te installeren om het apparaat te gebruiken. Het wordt geleverd als een kant-en-klaar compleet pakket, alle onderdelen zijn op elkaar afgestemd.

Meer ruimte op het bureau

Een laptop heeft aanzienlijk minder ruimte nodig dan een desktop. En als hij niet gebruikt wordt, verdwijnt hij gewoon in de lade.

Flexibel gebruik

Het bureaublad dwingt de gebruiker in een bepaalde houding, die hij maar weinig kan variëren. De laptop daarentegen gaat overal naartoe waar de gebruiker hem nodig heeft, bijvoorbeeld op het balkon, in de schommelstoel of aan de keukentafel.

Digitale reisgenoot

Gebruikers kunnen hun laptop gewoon opvouwen en meenemen, als een boek. Zo hoeven ze op korte en lange reizen niet zonder digitale communicatie-, entertainment- en werkapparatuur te zitten.

Goed voor de ecologische voetafdruk

Om een zo lang mogelijke levensduur van de batterij te bereiken, installeren fabrikanten bijzonder energiebesparende componenten. Dit betekent dat laptops niet alleen een mooi figuur slaan ver van stopcontacten, maar ook helpen om de persoonlijke_{koolstofvoetafdruk}klein te houden.

Ziet er goed uit

Vooral Apple staat bekend om zijn chique laptops, waarvan de behuizing uit een massief blok aluminium is gefreesd. Maar het hoeft geen MacBook te zijn. Ook andere merken leggen tegenwoordig veel nadruk op een aantrekkelijk ontwerp. Een elegante heupfles is altijd mooier dan een bureaublad met de typische wirwar van kabels.

Laptops hebben een lange weg afgelegd. In hun begindagen in de jaren tachtig waren draagbare computers nog zo groot als een koffer, konden ze tot tien kilo wegen en waren ze een absoluut luxeproduct. Moderne laptops daarentegen zijn klein en licht. Bijzonder slanke exemplaren hebben een dikte van minder dan een centimeter en wegen slechts ongeveer een kilo of minder. Goedkope instapapparaten zijn voor iedereen betaalbaar.

Ondertussen zijn laptops nog meer verspreid dan desktops. Volgens Federaal Statistisch Bureau was in 2017 in meer dan 79 procent van alle huishoudens een mobiele pc aanwezig. Vaste pc’s zijn daarentegen slechts in 49 procent van de huishoudens te vinden.

De juiste laptop voor iedereen

De prestaties van mobiele computers zijn nu meer dan voldoende voor alle dagelijkse taken. Apparaten uit de hogere klasse hoeven zich ook niet te verstoppen voor desktops. Dankzij hun eigen grafische kaarten kunnen speciale gaming notebooks ook de veeleisende 3D graphics van de huidige computerspellen soepel weergeven.

Niet alle laptops zijn echter even geschikt voor alle doeleinden. E is het nuttig om drie toepassingsgebieden te onderscheiden. Laptops zijn vooral bedoeld als werkapparaten voor gebruik in bedrijven. Laptops zijn vrijetijdsapparaten waarop de gebruiker films kijkt, op internet surft en af en toe spelletjes speelt of een document bewerkt. Gaming notebooks daarentegen worden vooral gebruikt voor het spelen van actuele computerspellen.

Voor de ernst van het leven: De Business Class

Laptopfabrikanten maken een fundamenteel onderscheid tussen consumenten- en zakelijke producten. Consumenten kunnen gemakkelijk zien tot welke categorie een laptop behoort door naar denaam van de productlijnte kijkenop . De zakelijke apparaten van Lenovo heten bijvoorbeeld ThinkPad, en de IdeaPads zijn bedoeld voor vrijetijdsgebruikers.

Maar wat onderscheidt laptops van consumentenapparaten? Op het eerste gezicht vooral Prijs en ontwerp. De zakelijke apparaten zijn aanzienlijk duurder en zien er serieuzer of saaier uit. Deze eenheden worden gemaakt voor grote bedrijven die enkele honderden eenheden tegelijk bestellen. Voor hen is het belangrijk dat hun laptopvloot duurzaam en gemakkelijk te onderhouden is. Bij het ontwerp van de behuizing gaat het dus niet om het oppikken van modetrends, maar om robuuste afwerking en eenvoudige repareerbaarheid. Daarom gebruiken fabrikanten materialen van hogere kwaliteit en ontwerpen ze de behuizingen zodanig dat onderdelen gemakkelijk kunnen worden vervangen. Permanent geïnstalleerde batterijen en apparaten die alleen met speciaal gereedschap geopend kunnen worden zijn de uitzondering bij laptops.

In het zakelijke segment is de levering van reserveonderdelenbeter . Fabrikanten houden er meer op voorraad en ze blijven langer beschikbaar, zodat oudere modellen nog gerepareerd kunnen worden. De langere garantietermijnen zorgen er ook voor dat de apparaten op lange termijn bruikbaar blijven.

Terwijl de productcycli op de consumentenmarkt erg kort zijn en fabrikanten elk jaar nieuwe modellen presenteren, zijn zakelijke apparaten meestalmeerdere jaren beschikbaar . Hierdoor kunnen bedrijven dezelfde laptops kopen als ze nodig hebben. Om de onderhoudskosten laag te houden is het voor hen belangrijk dat hun laptopvloot uit slechts een paar verschillende modellen bestaat.

Vrij van onnodige softwarebelasting en goed ondersteund

Laptops worden geleverd met veel voorgeïnstalleerde software (bloatware) die vaak niet gewenst is. Dit is niet het geval bij laptops voor zakelijk gebruik. Bedrijven willen immers geen kostbare werktijd verspillen aan het verwijderen van vervelende programma’s.

Omwille van de tijd zouden werknemers bij problemen met het apparaat niet zelf naar een oplossing moeten zoeken. Goede ondersteuning , die fouten snel vindt en vakkundig oplost, is daarom een belangrijk verkoopargument voor laptops in de bedrijfsklasse. Dit verklaart ook de hogere prijs van deze eenheden.

Natuurlijk kunnen particuliere gebruikers ook een laptop voor bedrijven kopen – en dat doen ze ook. Deze klasse apparaten is erg populair bij gebruikers die meer belang hechten aan duurzaamheid en hoogwaardige afwerking dan aan ontwerp en techniek. Omdat laptops voor zakelijk gebruik niet zo snel verouderen, heeft zich een levendige tweedehandsmarktgevestigd . Als je een gereviseerd en technisch onberispelijk apparaat met dealergarantie koopt, kun je geld besparen.

Laptops voor vrije tijd

Laptops voor privégebruik worden vaak aangeduid als multimedia notebooks . Multimedia is een modewoord uit de late jaren ’90. In die tijd was het een noviteit dat computers ook films en muziek konden afspelen. Computers die hiertoe in staat waren werden multimedia PC’s genoemd.

Strikt genomen is dus elke huidige computer een multimediacomputer en elke moderne laptop een multimedia-laptop. In engere zin zijn laptops echter apparaten voor de consumentenmarkt die in de eerste plaats bedoeld zijn voor mediaconsumptie. Vanzelfsprekend zijn ze ook krachtig genoeg voor kantoortoepassingen. Ze zijn ook geschikt voor computerspelletjes.  Maar omdat ze meestalgeen speciale grafische kaart hebben, draaien de huidige 3D-spellen er niet soepel op. Oudere spellen daarentegen kunnen zonder problemen gespeeld worden op standaard laptops.

In ieder geval goed uitgerust

Laptops zijn relatief krachtige en hun fabrikanten beknibbelen niet op apparatuur. Ze zitten meestal in het middelste prijssegment. Zeer goedkope apparaten hebben niet genoeg middelen voor veeleisende multimediatoepassingen, zakelijke en gaming laptops bezetten het hoogste prijssegment. Bij laptops gaan prestaties en mediaplezier boven mobiliteit, waarmee ze zich onderscheiden van subnotebooks en ultrabooks.

Ze zijn meestal uitgerust met een Blu-ray of tenminste een DVD-station; de fabrikanten beknibbelen ook niet op de aansluitingen. Dit leidt tot iets dikkere eenheden. Zelfs grote schermen met een diagonaal tot 17 inch zijn niet ongewoon in multimedia notebooks, films, series en af en toe een spelletje komen immers beter tot hun recht op een statig beeldscherm.

Laptops zijn goede universele computers voor privégebruik. Tegen een betaalbare prijs bieden ze goede prestaties en uitgebreide mogelijkheden. Ze zijn meestal een beetje te groot en te zwaar om de hele dag in een aktetas of rugzak mee te nemen. Daar zijn ze niet voor bedoeld. Ze zijn echter zeker mobiel genoeg om zich van tijd tot tijd tussen de bank in de woonkamer en de keukentafel te verplaatsen.

De laptop als spelcomputer: Gaming notebooks

De meningen lopen vaak uiteen over de vraag of het zinvol is om een gaming notebook te kopen. Eén ding is zeker: Het absolute maximum aan prestaties kan alleen worden bereikt met desktop hardware. Een gaming notebook kost ook aanzienlijk meer dan een voor gaming geoptimaliseerde desktop. Goede gaming laptops zijn verkrijgbaarvanaf ongeveer 700 euro   en een high-end apparaat kan enkele duizenden euro’s kosten.

Zelfs aan de buitenkant verschillen deze dure speeltjes voor volwassenen van conventionele laptops. Met hun opvallende ontwerp misstaan ze niet op kantoor. De koffers zien er hoekig en martiaal uit, en het deksel is vaak versierd met een opvallend logo van de fabrikant. Het toetsenbord is bijna altijd verlicht, vaak ook het logo en het touchpad. De kleuren van de achtergrondverlichting worden meestal via software door de gebruiker geregeld. Gaming laptops zijn dus niet alleen voor het spelen van spelletjes, maar maken ook een speelse indruk.

Het is echter niet het ontwerp dat de kwaliteit van gaming notebooks bepaalt, maar de hardware. In tegenstelling tot andere laptops is hun grafische chip niet geïntegreerd in het moederbord, maar hebben ze een speciale grafische kaart die aanzienlijk krachtiger is.

Tikken en klikken

De in- en uitvoerapparaten dragen ook aanzienlijk bij aan het spelplezier. Het toetsenbord moet van hoge kwaliteit en robuust zijn, het trackpad moet snel en precies reageren op de invoer van de gebruiker. De Full HD resolutie, dat wil zeggen 1.920 x 1.080 pixels, wordt beschouwd als de benchmark voor het scherm. Lagere resoluties zijn niet meer van deze tijd. Af en toe worden ook gaming laptops met 4K resolutie aangeboden. Deze worden momenteel echter niet aanbevolen, omdat standaard laptop grafische kaarten niet genoeg vermogen leveren voor soepel spelplezier in deze hoge resolutie.

Gaming notebooks bestaan uit bijzonder krachtige componenten. Omdat deze relatief veel stroom verbruiken en niet bijzonder klein zijn, zijn gaming laptops alleen met enig voorbehoud geschikt voor mobiel gebruik. Als dagelijkse metgezel om overal mee naar toe te nemen zouden ze te lomp zijn en hun batterij zou niet lang genoeg meegaan. Maar ze zijn mobiel genoeg voor gamers die hun hobby ook op reis in een hotelkamer uitoefenen of thuis op andere plaatsen dan aan hun bureau spelen.

Een echte blikvanger: Het display

Het beeldscherm is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop; de gebruiker heeft het tenslotte de hele tijd voor zijn of haar ogen. In tegenstelling tot een desktop kan een laptopscherm niet gemakkelijk vervangen worden.

De beeldschermtechnologie ontwikkelt zich al enige tijd heel langzaam. Laptopschermen zijn grotendeels technologisch volwassen. Het voordeel voor klanten is dat echt slechte exemplaren zeldzaam zijn.

Een resolutie van 1.280 x 720 pixels was jarenlang vrijwel standaard. Alleen high-end laptops of laptops met grote beeldschermen van 17 inch of meer hadden betere resoluties. Maar dat is inmiddels veranderd. In 2018 zijn Full HD-schermen met IPS-technologie en LED-achtergrondverlichtinggebruikelijk .

Maar eerst het een en ander: Waar moeten kopers op letten bij een laptopscherm?

Beeldschermdiagonaal

Het relevante getal voor de schermgrootte en dus voor de grootte van de hele laptop is de schermdiagonaal. Gangbare maten zijn 13, 14 en 15 inch. Bijzonder goed draagbare apparaten en subnotebooks hebben meestal schermen van 13 of 14 inch, laptops en desktop vervangers van 15 inch of groter 17 inch.

Kleinere laptops zijn geschikt voor gebruikers die meer waarde hechten aan mobiliteit, grotere voor degenen voor wie prestaties en functies belangrijker zijn. Op apparaten met een grote schermdiagonaal komen films, series en computerspelletjes goed tot hun recht, maar laptops van dit formaat zijn niet ideaal voor mobiel gebruik. Goedkope 2-in-1-laptops hebben vaak een schermdiagonaal van slechts 11 inch. Ze kunnen worden gebruikt als kleine laptop of als grote tablet. Voor de meeste doeleinden is een schermdiagonaal tussen 13 en 15 inch optimaal.

Beeldschermresolutie

Welke resolutie moet de laptop hebben? De vraag is gemakkelijk te beantwoorden: Full HD, d.w.z. 1.920 x 1.080 pixels. Zelfs goedkope laptops hebben tegenwoordig zoveel pixels. Je kunt films van Blu-ray discs in volledige resolutie afspelen.

Wat is de framerate?

De frame rate of frame frequentie verwijst naar het aantal frames dat binnen een bepaalde tijdsfrequentie in bewegende beelden wordt afgespeeld. Het wordt gemeten in fps (beelden per seconde). Als het te laag is, is de weergave schokkerig. Voor 3D-animaties hangt de framerate grotendeels af van de grafische kaart.

Hoewel er momenteel een trend is naar 4K-schermen met 3.840 x 2.160 pixels, is zo’n hoge resolutie niet per se voordelig. Deze beeldschermen verbruiken veel stroom, wat een negatieve invloed heeft op de levensduur van de batterij. Bovendien zijn de prestaties van de huidige grafische kaarten voor laptops niet voldoende om veeleisende 3D-spellen met een hoge beeldsnelheid op 4K-schermen te spelen. Een 4K-scherm heeft pas zin vanaf een schermdiagonaal van 15 inch, als het al zin heeft. Op kleinere schermen is het verschil in beeldkwaliteit nauwelijks merkbaar in vergelijking met Full HD.

Weergaveoppervlak

Mat of glanzend? Consumenten moeten deze beslissing niet alleen nemen bij het verwerken van foto’s, maar ook bij het kopen van een laptop. Of het nu display- of fotopapier is, de voor- en nadelen zijn vergelijkbaar: Een glanzend oppervlak maakt de kleuren briljanter en ziet er edeler uit. Een mat oppervlak daarentegen vertoont minder storende reflecties. Dit maakt hem geschikter voor het werken in lichte omgevingen. Een ander voordeel van matte beeldschermen is dat vuil zoals stof en vingerafdrukken er minder zichtbaar op zijn.

Helderheid van het scherm

De schermhelderheid bepaalt of de laptop ook buiten een goed figuur slaat of alleen binnen in de schaduw gebruikt kan worden. Als het display niet helder genoeg is, is het moeilijk om er iets op te zien als je het buiten gebruikt. Zelfs in zonovergoten interieurs komt de scherminhoud niet goed tot zijn recht.

De helderheid van het scherm wordt gemeten in candela per vierkante meter (cd/m²). 200 cd/m² is voldoende om binnenshuis comfortabel te werken bij kunstlicht. Geen enkel laptopscherm mag veel minder helderheid hebben. Een laptop is geschikt voor zonlicht vanaf ongeveer 300 cd/m². Hogere waarden kunnen geen kwaad. Als het scherm zo helder is dat de gebruiker zich verblind voelt, kan hij altijd de helderheid omlaag draaien.

Type display

Bijna alle laptops hebben een beeldscherm met IPS (In Plane Switching) of TN (Twisted Nematic) technologie. Beide zijn varianten van de LCD-technologie (Liquid Cristal Display). Voor de meeste gebruikers is een IPS-scherm de betere keuze. Hij wordt gekenmerkt door een hoge kijkhoekstabiliteit en een goede kleurweergave. TN panelen daarentegen zijn gemiddeld goedkoper. Ze worden geïnstalleerd in goedkope apparaten en, vanwege hun goede reactietijden, af en toe in spelsystemen.

Voordelen en nadelen van touchscreens

Moet de nieuwe laptop een touchscreen hebben of niet? Deze vraag doet zich niet voor bij een 2-in-1 laptop die ook als tablet gebruikt kan worden. Voor een tablet is altijd een aanraakscherm nodig. Maar zelfs laptops met een klassiek ontwerp worden nu vaak aangeboden met touchscreens. Op het eerste gezicht lijkt dit een goed idee. Verbetert de touchscreen functie niet elk scherm?

Aanraakschermen hebben echter enkele nadelen. Laptops met aanraakschermen zijn duurder dan die zonder. Bovendien verhoogt het aanraakpaneel het stroomverbruik van het beeldscherm. Modellen met touchscreens hebben altijd een kortere batterijduur dan laptops van hetzelfde ontwerp zonder touchscreens. Bovendien verhoogt het aanraakpaneel het gewicht van de laptop met enkele honderden grammen. Vrienden van matte schermen zullen waarschijnlijk niet blij zijn met een touchscreen laptop; touchscreens zijn immers vrijwel altijd hoogglanzend.

Dit is wat laptop kopers moeten zoeken in een beeldscherm:

• Een beeldschermdiagonaal van 13 of 14 inch is optimaal als de laptop vaak wordt meegenomen.
• Het beeldscherm kan 15 of zelfs 17 inch zijn als het apparaat de meeste tijd thuis blijft.
• Een resolutie van 1.920 x 1.080 pixels (Full HD) is ideaal.
• Een helderheid van 200 cd/m² is de ondergrens, meer is beter.
• IPS-schermen zijn in bijna alle opzichten superieur aan TN-schermen.
• Touchscreens verminderen de levensduur van de batterij en zijn alleen echt nuttig in 2-in-1-laptops.

Het zijn de innerlijke waarden die tellen

De laptop ziet er slim uit, heeft het juiste formaat en het beeldscherm bevalt me ook. In principe heeft de koper al een besluit genomen: Dat is wie het zou moeten zijn. Maar wacht, niet zo snel! Als de innerlijke waarden van de nieuwe laptop niet kloppen, is teleurstelling te verwachten. Zelfs technische leken moeten de specificaties voor processor, RAM en vast geheugen begrijpen om een laptop te kunnen kopen die aan hun eisen voldoet.

Processor

De processor wordt ook vaak aangeduid met de afkorting CPU (Central Processing Unit). Het is als het ware de motor van de computer, het onderdeel dat de gegevens verwerkt. Als de processor niet krachtig genoeg is, zal de computer niet snel werken, hoe snel de rest van de hardware ook is.

In de begindagen van het PC-tijdperk waren de processorprestaties relatief eenvoudig vast te stellen. Hoe hoger de klokfrequentie van de CPU, hoe sneller hij meestal was. De klokfrequentie wordt aangegeven in megahertz of gigahertz. Klokfrequentie is echter niet alles, want afhankelijk van het ontwerp zijn er grote prestatieverschillen tussen de processormodellen. Een efficiënte processor presteert beter dan een minder efficiënte bij dezelfde klokfrequentie. Bovendien gebruiken moderne CPU’s meestal meerdere processorkernen, wat de multitaskingprestaties aanzienlijk verhoogt. Vanwege de vele verschillende processormodellen die tegenwoordig op de markt zijn, kunnen uit de klokfrequentie slechts beperkte conclusies worden getrokken over de processorprestaties.

In de regel worden moderne laptops geleverd met een Intel processor van de Core i3, i5 of i7 serie. Zelden worden ook de vergelijkbare AMD-processoren Ryzen 3, 5 en 7 geïnstalleerd. Een Intel Core i5 biedt een goed compromis tussen prijs en prestaties. De snelle Core i7 wordt meestal alleen gebruikt in high-end laptops met prijzen vanaf ongeveer 1.000 euro. In de prijsklasse tot 500 euro worden nog vaak laptops met Core i3 aangeboden. Daarnaast produceert Intel twee zeer laag geprijsde en navenant energiezuinige processoren voor instap-pc’s, de Pentium en de Celeron . Wie niet op een krap budget zit, kan ze beter vermijden.

Intel lanceert elk jaar nieuwe, verbeterde versies van zijn processoren. Daarom is niet alleen de productserie bepalend, maar ook de processorgeneratie. De huidige is de 8e. Generatie. Geïnteresseerden kunnen deze gemakkelijk herkennen aan het modelnummer, dat begint met een acht. De i5-8305G , bijvoorbeeld, is een Core-i5 CPUdie Intel in 2018 lanceerde. Daarom begint het modelnummer van de zevende generatie met een zeven, dat van de zesde generatie met een zes, enzovoort.

Dit is wat kopers moeten zoeken in de processor van hun laptop:

• Een Intel Core i5- of AMD Ryzen 5 bieden een goed compromis tussen prijs en prestaties.
• Zuinige kopers kunnen ook kiezen voor een apparaat met Intel Core i3 of AMD Ryzen 3
• Processoren uit de Intel Core i7 en AMD Ryzen 7serie hebben momenteel de hoogste prestaties. Maar ze zijn ook duur en verbruiken relatief veel elektriciteit.
• De energiezuinige Intel Pentium en Intel Celeron processorenworden niet aanbevolen.

Werkgeheugen

Het hoofdgeheugen, ook wel RAM (Random Access Memory) genoemd, is een vluchtig geheugen. Hij slaat alleen gegevens op zolang de stroom ingeschakeld is. Als de computer wordt uitgeschakeld, gaat de inhoud van het werkgeheugen verloren.

Het langdurig opslaan van gegevens is echter ook niet het doel van het werkgeheugen. Omdat het erg snel is, wordt het gebruikt omde gegevens van lopende programma’s tijdelijk op te slaan. Als het hoofdgeheugen niet voldoende is, moet de computer hiervoor het veel tragere vaste geheugen (harde schijf of solid state drive) gebruiken. Dit verklaart waarom te weinig RAM de computer vertraagt. Het verklaart ook waarom meer RAM alleen zin heeft tot een bepaalde grens: Als het werkgeheugen voldoende is, zal de computer ook met meer daarvan niet sneller worden.

Meestal hebben laptops vier, acht of 16 gigabyte RAM. Vier gigabyte zou de absolute ondergrens moeten zijn. Maar zo weinig RAM tast de computerprestaties snel aan. Zelfs meerdere browsertabbladen tegelijk open kunnen zo’n slecht uitgeruste computer op de knieën krijgen.

Omdat RAM niet duur is, is het de moeite waard om te gaan voor een laptop uitgerust met acht gigabyte . 16 gigabyte daarentegen is meer dan veel gebruikers nodig hebben. Iedereen die vaak video’s bewerkt, actuele spellen speelt of virtual reality toepassingen gebruikt, heeft zoveel RAM nodig. Alle anderen kunnen zich ook goed redden met acht gigabyte. Maar de trend gaat duidelijk in de richting van meer RAM. Het is te verwachten dat in de nabije toekomst 16 gigabyte het laagste minimum zal zijn voor soepel werken.

De belangrijkste informatie over het onderwerp werkgeheugen:

• Acht gigabyte is meestal voldoende, maar minder mag het niet zijn.
• 16 gigabyte kan nuttig zijn voor veeleisende toepassingen.

Vast geheugen

Hoe groter het vaste geheugen, hoe meer ruimte er op de computer is voor programma’s en bestanden. Lange tijd was de vaste opslag op PC’s bijna altijd een harde schijf (HD, hard drive). Momenteel wint echter een alternatieve technologie terrein, de Solid State Disk (SSD). In tegenstelling tot harde schijven hebben SSD’s geen mechanische onderdelen. Hun belangrijkste voordeel is dat ze aanzienlijk sneller werken dan HD’s. Als het besturingssysteem op een SSD wordt geïnstalleerd in plaats van op een harde schijf, brengt dit een merkbare snelheidswinst met zich mee, vooral bij het opstarten van toepassingen.

Op dit moment zijn SSD’s nog aanzienlijk duurder, maar hun prijzen dalen voortdurend. Apparaten met een opslagcapaciteit van 240 gigabyte zijn momenteel (najaar 2018) verkrijgbaar voor ongeveer 40 euro. SSD’s die twee keer zo groot zijn met 480 gigabyte kosten ongeveer 80 euro. Zelfs bij laptops in de hogere instapklasse bieden fabrikanten nu meestal een SSD-optie aan. Een laptop zonder SSD is om snelheidsredenen nauwelijks aan te bevelen.

HD’s hebben nog steeds het voordeel dat ze een grote opslagcapaciteit bieden en weinig kosten. Top laptops hebben daarom soms twee harde schijven, een SSD voor de opslag van het besturingssysteem en toepassingen en een HD voor de bestanden van de gebruiker. Ze combineren dus de voordelen van beide werelden: de snelheid van solid state drives en de enorme opslagcapaciteit van harde schijven.

Dit is wat kopers van laptops moeten weten over harde schijfopslag:

• Een SSD brengt een enorme snelheidswinst ten opzichte van traditionele harde schijven. Een aanrader!

Batterij en looptijd

Het batterijvermogen van laptops wordt meestal door de fabrikant opgegeven in watturen (Wh). Als een batterij een capaciteit heeft van 40 wattuur, betekent dit dat hij een apparaat met een vermogen van 40 watt een uur lang van stroom kan voorzien. Of gewoon een apparaat met een vermogen van één watt gedurende veertig uur.

De levensduur van een laptop hangt daarom niet alleen af van de capaciteit van de batterij, maar ook van hetstroomverbruik op , dat sterk kan fluctueren. Fabrikanten geven meestal informatie over de gemiddelde levensduur van de batterij. Deze hebben echter bijna altijd betrekking op de looptijd met energiebesparende instellingen. In het dagelijks leven liggen de waarden meestal een kwart lager. Dus een laptop met een batterijduur van acht uur gaat in de praktijk ongeveer zes uur mee. Dat is nog steeds genoeg om de werkdag door te komen. Tenslotte zijn maar weinig gebruikers de hele dag buiten bereik van een stopcontact.

De vuistregel voor laptops is dat van de drie aspecten prestaties, mobiliteit en prijs er maar twee van de drie ooit goed kunnen zijn. Dus een goedkope laptop is of snel of mobiel, een kleine laptop met een lange batterijduur is duur of langzaam, en een laptop met goede prestaties is of niet bijzonder mobiel of niet bijzonder goedkoop.

De batterij-checklist voor het kopen van een laptop:

• De pure opslagcapaciteit van de batterij zegt weinig over de werkelijke levensduur.
• De werkelijke levensduur van de batterij is meestal ongeveer een kwart korter dan de specificatie van de fabrikant.

Grafische kaart

Voor 2D toepassingen speelt de grafische kaart geen speciale rol. Zowat elk huidig model levert voldoende vermogen. De situatie is anders bij 3D toepassingen , d.w.z. bij de vele computerspelletjes. Deze stellen veel hogere eisen aan de graphics.

Veel laptops hebben geen zelfstandige grafische kaart, maar alleen een ingebouwde grafische kaart. Dit is een chip op het moederbord die verantwoordelijk is voor de berekening van de schermuitvoer. On-board grafische kaarten zijn niet erg krachtig. Een laptop die hiermee is uitgerust is geschikt voor computerspellen die al een paar jaar oud zijn, maar wie geïnteresseerd is in actuele titels heeft een speciale grafische kaartnodig. In tegenstelling tot desktops zijn stand-alone grafische kaarten echter de uitzondering in laptops; ze verhogen immers het stroomverbruik en nemen ruimte in beslag in de toch al krappe behuizing van de laptop.

Hoewel speciale grafische kaarten vooral worden geïnstalleerd in gaming-laptops, zijn er ook enkele kantoor- en multimedia-laptops op de markt die ermee zijn uitgerust. Als je hiernaar op zoek bent, moet je letten op apparaten met een Nvidia GTX of een AMD RXof AMD Vega grafische kaart. Deze productlijnen van de fabrikanten AMD en Nvidia omvatten vrijwel alle huidige grafische kaarten voor laptops.

Dit is waar het om gaat bij de grafische hardware van laptops:

• De geïntegreerde grafische chip van de meeste laptops is voldoende voor alle 2D toepassingen en eenvoudige 3D graphics.
• Een speciale grafische kaart is vooral belangrijk voor veeleisende 3D-spellen. Computer gamers moeten een laptop gebruiken met een GTX kaartvan Nvidia of een RX of Vega van AMD

Invoerapparaten, interfaces en andere externe waarden

Terwijl de kerncomponenten processor, hoofdgeheugen, vast geheugen en grafische kaart bepalend zijn voor de prestaties van een laptop, bepalen “externe waarden” doorslaggevend het gebruiksgemak van een draagbare computer. Omdat een laptop een compleet pakket is, kunnen invoerapparaten en aansluitingen niet worden uitgewisseld of opgewaardeerd. Daarom is het voor kopers belangrijk om niet alleen naar de loutere prestatiegegevens te kijken, maar na te gaan of het apparaat als geheel aan hun eisen voldoet.

Besturingssysteem

Welk besturingssysteem op een computer draait maakt een enorm verschil voor de gebruiker. Het besturingssysteem bepaalt immers hoe de gebruikersinterface wordt gepresenteerd en welke toepassingen beschikbaar zijn. De twee populairste opties zijn Windows en macOS. Ze behoeven nauwelijks verdere introductie. Een van de belangrijkste verschillen is dat Windows op talloze verschillende laptops draait, maar macOS draait alleen op apparaten van de fabrikant Apple.

Deze twee besturingssystemen hebben nu gezelschap gekregen van Chrome OS als derde optie voorlaptops . Het besturingssysteem van Google draait soepel, zelfs op slanke, goedkope computers. Sinds kort kunnen gebruikers er niet alleenwebappsmee gebruiken, maar ook Android appsinstalleren uit de Google Play Store . Chrome OS is voorgeïnstalleerd op Chromebooks , maar met een beetje knutselen kan het ook werkend worden gemaakt op MacBooks en Windows laptops.

Open-source liefhebbers en andere gebruikers die flexibiliteit en veel ruimte voor configuratie waarderen installeren Linux op hun laptop , als aanvulling op het oorspronkelijke besturingssysteem of ter vervanging daarvan. Of de laptop oorspronkelijk is ontwikkeld voor Windows, macOS of Chrome OS doet niet ter zake. Voor elk van deze drie platforms zijn geschikte varianten van het vrije besturingssysteem beschikbaar.

Laptopgebruikers kunnen dus kiezen uit deze vier opties voor het besturingssysteem:

• Windows is de bekende standaard en de juiste keuze voor veel gebruikers.
• macOS is alleen beschikbaar op apparaten van Apple.
• Chrome OS is geïnstalleerd op Chromebooks.
• Linux kan door hobbyisten op bijna elke laptop geïnstalleerd worden.

Toetsenbord en touchpad

Computergamers zijn niet de enigen die waarde hechten aan comfortabele, nauwkeurige invoerapparaten. Op de laptop zijn dat het toetsenbord en het touchpad. Wat een goed toetsenbord is, is moeilijk te definiëren. In elk geval is het belangrijk dat de toetsen een exact drukpunt hebben, zodat de gebruiker zintuiglijke feedback krijgt. De meningen verschillen over de vraag of een lange toetsaanslag nodig is. MacBooks bijvoorbeeld hebben een extreem korte aanslag, maar toch vinden veel gebruikers dat ze er goed mee kunnen typen.

Over MacBooksgesproken: De laptops van Apple staan ook bekend om zeer goede touchpads. Er zijn echter grote verschillen tussen Chromebooks en Windows apparaten. In het ergste geval zijn ze zo onnauwkeurig dat de gebruiker liever een ingeplugde muis gebruikt om snel te kunnen werken.  Dit probleem is onderkend door Microsoft en heeft met de Microsoft Precision Touchpads een standaard gecreëerd voor hoogwaardige touchpads . De apparaten komen nog steeds van verschillende fabrikanten, maar als ze aan bepaalde specificaties voldoen, mogen ze Microsoft Precision Touchpad genoemd worden. Als de laptop ermee is uitgerust, heeft hij gegarandeerd een hoogwaardig touchpad. Voor alle andere apparaten is het zinvol om testrapporten te lezen en ze misschien zelfs in een winkel uit te proberen.

Zo vinden kopers een laptop met goede invoerapparaten:

• Bij het toetsenbord gaat het meer om het typegevoel dan om de technische gegevens. Om hier een idee van te krijgen is het raadzaam verschillende testrapporten te lezen.
• Er zijn grote verschillen in de kwaliteit van touchpads. In goedkope laptops installeren fabrikanten vaak touchpads waarmee de cursor niet nauwkeurig bestuurd kan worden.
• Als de laptop voldoet aan de normen voor Microsoft Precision Touchpads , kunnen kopers erop vertrouwen dat dit hardwareonderdeel behoorlijk is.

Interfaces

Om verbinding te kunnen maken met externe apparaten heeft de laptop interfaces nodig. In de loop van de tijd zijn hier verschillende normen vastgesteld en weer in de vergetelheid geraakt. Momenteel moet de laptop ten minste twee USB 3.1 Type C interfaces hebben. Nog meer interfaces zijn geen fout, maar niet absoluut noodzakelijk.

De nieuwste versie van de USB standaard, USB 3.1, is snel genoeg voor allerlei randapparatuur. Met een adapter kunnen zelfs monitoren worden aangesloten. Type C verwijst naar de vorm van de stekker en het stopcontact. USB Type C stopcontactenzijn kleiner dan conventionele USB Type A stopcontacten, de gebruiker hoeft bij het insteken niet op de boven- en onderkant te letten en ze slijten minder snel.

Naast USB zijn een HDMI-poortvoor het aansluiten van externe schermen en een netwerkaansluiting(RJ45) handig. Gigabit Ethernet is gebruikelijk voor de netwerkverbinding. Laptops zijn nauwelijks uitgerust voor snellere netwerkverbindingen zoals 5-gigabit en 10-gigabit Ethernet.

Naast de fysieke interfaces moet een hedendaagse laptop de technologieën voor draadloze gegevensoverdracht WLAN en Bluetooth ondersteunen. Bij WLAN is de 802.11ac standaard de huidige stand van de techniek, die zelfs de goedkoopste laptops meestal aankunnen. Geen enkele laptop zou zonder geïntegreerde Bluetooth-adaptermogen zijn. Bluetooth 4.0 is de ondergrens. Oudere Bluetooth versieszijn niet meer compatibel met veel van de hedendaagse apparaten. Het is beter als het apparaat Bluetooth 4.1 of 4.2 ondersteunt. Compatibiliteit met de nieuwste standaard Bluetooth 5.0 is nog zeer zeldzaam en momenteel niet nodig, omdat er toch al nauwelijks randapparatuur beschikbaar is die deze versie ondersteunt.

Een laptop heeft deze interfaces nodig:

• Twee USB 3.1 Type-C aansluitingenzijn in principe voldoende.
• De draadloze interfaces WLAN (ten minste 11ac) en Bluetooth (ten minste 4.0) moeten ook deel uitmaken van elke laptop.
• Als een externe monitor met een hogere resolutie dan Full HD wordt gebruikt, is een HDMI-poortnodig.
• Daarnaast is een netwerkaansluiting(RJ45) handig.

Webcam

Meestal is de informatie over de webcam van laptops karig. De gegevensbladen geven vaak geen andere details dan de resolutie. Zelfs nu, in het tijdperk van full HD schermen, is de resolutie van geïntegreerde webcams meestal teleurstellend laag. Camera’s met 640 x 480 pixels(VGA) worden nog steeds veel gebruikt. Op betere toestellen lost de camera vaak op met 1.280 x 720 pixels(720p) . Dit is voldoende voor incidentele videogesprekken. Wie echter veel waarde hecht aan video’s van hoge kwaliteit, bijvoorbeeld voor zijn eigen YouTube-kanaal, zal willens en wetens een externe webcam moeten gebruiken.

Dingen die je moet weten over de webcam:

• Ingebouwde webcams volstaan voor videotelefonie, maar zijn zelden van hoge kwaliteit.
• Een resolutie van 1.280 x 720 pixels is bovengemiddeld.
• Als je waarde hecht aan goede video’s met de webcam, kun je het beste een extern apparaat aanschaffen.

Optische drive

Optische opslagmedia, d.w.z. CD’s, DVD’s en Blu-ray discs, hebben lange tijd een belangrijke rol gespeeld in IT en consumentenelektronica. Veel laptops zijn nog uitgerust met een DVD of zelfs een Blu-ray brander. De kans is echter groot dat deze schijven vrijwel nooit gebruikt zullen worden. In tijden van cloud-technologie streamen gebruikers multimedia-inhoud rechtstreeks van de server van de provider, en worden ook vaak back-ups gemaakt op externe harde schijven. De meeste gebruikers kunnen dus prima zonder optisch station. In ruil daarvoor krijgen ze een laptop die meestal dunner en lichter is dan een waarvan de behuizing plaats moet bieden aan het aandrijfmechanisme.

Het belangrijkste van optische schijven:

• Optische verwijderbare opslagmedia hebben snel aan belang ingeboet. In geval van twijfel kunnen laptopkopers het daarom beter zonder ingebouwde DVD of Blu-ray drivestellen.

De apparaatklassen voor laptops

Niet alleen bij auto’s zijn er grote verschillen tussen de diverse uitvoeringen zoals SUV’s, sportwagens en stationwagens. Ook voor laptops zijn verschillende apparaatklassen met verschillende eigenschappen ontstaan.

De markt voor laptops is relatief gedifferentieerd. Consumenten kunnenop kiezen uit een breed scala aan producten, afhankelijk van hun smaak, eisen en budget. Het spectrum varieert van goedkope merkloze apparaten van het type “digitale schrijfmachine met internetverbinding” tot hoogwaardige apparaten en van kleine en ultra-draagbare werkapparaten voor digitale nomaden tot speciale laptops voor gamers, waar prestaties belangrijker zijn dan formaat, gewicht en batterijduur.

De komst van tablets heeft de laptopmarkt opnieuw in een stroomversnelling gebracht. Sindsdien wijken fabrikanten ook graag af van de typische vouwvorm en experimenteren ze met het ontwerp van de apparaten. Detablets met afneembaar toetsenbord en touchscreen bieden bijvoorbeeld de voordelen van beide werelden – mede dankzij het nieuwste Microsoft besturingssysteem Windows 10, dat de gebruiker zowel via muis als touchscreen kan bedienen.

De populaire standaard: Klassieke laptops

Toestellen in deze klasse hebben een schermdiagonaal van 13 tot 17 inch. Hun technische specificaties bieden meestal een compromis tussen prestaties, formaat en levensduur van de batterij. Je hoeft niet bijzonder mobiel te zijn of resource-intensieve toepassingen te draaien. De laptop technologie is nu zo geavanceerd dat zelfs betaalbare apparaten genoeg vermogen hebben voor gewone kantoor- en multimediatoepassingen en toch relatief plat en licht zijn.

Voor invoer hebben de apparaten een toetsenbord op ware grootte en een touchpad. Een webcam met microfoon bevindt zich meestal bovenaan het scherm. Klassieke laptops hebben vaakverwisselbare batterijen, zodat het gebruik van een tweede batterij mogelijk is.

Overal: Subnotitieboeken

Subnotebooks gaan over mobiliteit. Ze zijn klein, licht en meestal geoptimaliseerd voor een lange levensduur van de batterij. De schermdiagonalen variëren van 10 inch tot 13 inch. Om in de kleine behuizing te passen zijn de toetsen vaak kleiner dan normaal. Optische stations ontbreken om redenen van ruimte.

Slank van buiten, Intel van binnen: Ultrabooks

Toen subnotebooks geleidelijk aan populairder werden, sprong Intel op de bandwagon en introduceerde in 2011 de Ultrabooks . De naam is een geregistreerd handelsmerk van de chipfabrikant. In principe zijn dit bijzonder dunne en lichte laptops met processoren van Intel.

Om verkocht te mogen worden als Ultrabook moet een apparaat aan een aantal eisen voldoen. Het predicaat dient dus als kwaliteitszegel voor subnotebooks van bijzonder hoge kwaliteit. Kwaliteit heeft zijn prijs: Ultrabooks zijn alleen te vinden in het midden- en hoge prijssegment. Goedkope apparaten die even klein en licht zijn, zijn meestal gewone subnotebooks.

Google vindt de laptop opnieuw uit: Chromebooks

Een vergelijkbaar marktsegment als Ultrabooks wordt bezet door Chromebooks. Ook zij zijn klein en licht, hebben een lange batterijduur en zijn zonder lang opstarten klaar voor gebruik. Ze zijn echter aanzienlijk goedkoper dan ultrabooks. Voor slechts 300 euro kunnen klanten een Chromebook kopen die bij uitstek geschikt is voor multimedia en kantoortoepassingen.

De lage prijzen worden mogelijk gemaakt door het Google besturingssysteem Chrome OS, waarmee elke Chromebook is uitgerust. Deze is vooralbedoeld voor het gebruik van web-apps, dus de Chromebook redt zich met een relatief zuinige hardwareconfiguratie. Omdat rekenintensieve processen op de server worden uitgevoerd, kunnen Chromebooks ook worden gebruikt voor veeleisende toepassingen zoals videobewerking, mits een bijbehorende webapp beschikbaar is. Chromebooks zijn daarom bedoeld voor gebruikers die altijd online zijn.

Oorspronkelijk konden gebruikers met Chromebooks alleen web-apps gebruiken. in 2017 echter opende Google de Play Store voor Chrome OS. Nu draaien Chromebooks ook de meeste van de Android-tabletsdie gebruikers van tablets en smartphones kennen.

De apparaten gebruiken meestal langzame maar energiebesparende processoren uit de Pentium en Celeron series van Intel en zijn zelden uitgerust met meer dan vier gigabyte werkgeheugen. De vaste opslag bestaat meestal uit een interne geheugenkaart met een maximaal opslagvolume van 64 gigabyte. Meer is niet nodig, want Chromebooks slaan gegevens op in de cloud.

Klein en goedkoop: Netbooks

Naarmate tablets meer en meer ingang vonden, nam de belangstelling voor deze klasse apparaten aanzienlijk af. Tegenwoordig wordt de term “netbook” nauwelijks meer gebruikt. Extreem goedkope producten met prijzen tussen 100 en 200 euro worden niettemin aangeboden. Deze zijn vaak uitgerust met een afneembaar toetsenbord en kunnen dus ook als tablet gebruikt worden.

De snelwisselaars: 2-in-1-laptops

2-in-1-laptops, ook wel 2-in-1-laptops genoemd, hebben een touchscreen en kunnen niet alleen als een laptop maar ook als een tablet worden gebruikt. Het gebruikte besturingssysteem is vaak Windows 10 . Er zijn echter ook hybride apparaten op de markt met ChromeOS of Android als besturingssysteem.