Compactcamera test & vergelijking

• Belangrijke feiten
• Compactcamera’s zijn camera’s met vaste lenzen.
• Ze combineren handzaamheid en beeldkwaliteit.
• Smartphones kunnen alleen zeer eenvoudige compacts bijhouden.
• De trend gaat in de richting van hoogwaardige compactcamera’s.
• Premium compactcamera’s zijn een kleiner, lichter alternatief voor spiegelreflexcamera’s.
• Voor genres als reis- en straatfotografie zijn compactcamera’s ideaal.

Compacte camera’s: Beter dan ooit

Het cliché is dat mensen zonder veel fotografische kennis compactcamera’s gebruiken om souvenirfoto’s te maken. In deze functie worden de kleine fotopers echter steeds meer verdrongen door smartphones. De dood van de compactcamera is de afgelopen jaren dan ook gretig voorspeld. Dit is echter tot nu toe niet gebeurd. Integendeel, de compacten zijn levendiger dan ooit. Om zich te onderscheiden van smartphone camera’s rusten fabrikanten hun compacts uit met steeds meer technische verfijningen. Dit maakt ze interessant voor ambitieuze recreatieve fotografen en zelfs voor professionals die een camera zoeken die makkelijk mee te nemen is. In plaats van zijn ondergang beleven we nu de renaissance van de compactcamera.

De term compactcamera’s omvat een groot aantal verschillende apparaten. Het varieert van goedkope zoomcamera’s voor beginners met prijzen van twee of drie cijfers tot niet-zo-compacte bridgecamera’s die er bijna uitzien als spiegelreflexcamera’s en er ook qua bediening op lijken, tot edele compactcamera’s met een chique retrolook die enkele duizenden euro’s kunnen kosten. Wat ze allemaal gemeen hebben is dat de lens permanent geïnstalleerdis en niet veranderd kan worden. De flitser is meestal ook in het camerahuis geïntegreerd. Compactcamera’s zijn ontworpen om in zoveel mogelijk situaties goede foto’s te maken zonder accessoires.

Wat compactcamera’s hebben ten opzichte van de grote

“De beste camera is degene die je bij je hebt” is een veelgehoord gezegde onder fotografen. Dit spreekt in het voordeel van compactcamera’s, want door hun lichte gewicht en kleine afmetingen zijn zeoveral mee naartoe te nemen . Bovendien zijn ze relatief betaalbaar. Zelfs een heel goede compactcamera kost meestal minder dan een spiegelreflexcamera met één of twee geschikte lenzen. Bovendien brengt de compactcamera je nauwelijks in de verleiding om dure accessoires te kopen, alles wat je nodig hebt is immers al ingebouwd in zijn compacte behuizing. Een ander voordeel is dat de beeldsensor niet gereinigd hoeft te worden, omdat de permanent gesloten behuizing hem zeer goed beschermt tegen stof.

Natuurlijk hebben compactcamera’s ook nadelen. De belangrijkste en duidelijkste is dat de lens ervan niet kan worden veranderd. De beeldsensor van compactcamera’s is relatief klein, wat bij donkere onderwerpen snel tot merkbare beeldruis leidt. De kleine sensor heeft ook het nadeel dat hij nauwelijks bokeh (onscherpe achtergrond) produceert. Een ander nadeel van compactcamera’s is dat ze meestal geen accessoireschoen hebben voor het aansluiten van flitsers en ook geen zoeker.

Wie gebruikt er compactcamera’s?

Compacte camera’s zijn de juiste apparaten voor alle fotografen die op zoek zijn naar een camera die gemakkelijk te vervoeren is en die waarde hechten aan beeldkwaliteit. Ze zijn aanzienlijk kleiner dan spiegelreflex- en systeemcamera’s, maar bieden tegelijkertijd meer fotografische mogelijkheden en een betere beeldkwaliteit dan smartphone camera’s. Compacte camera’s zijn bijzonder geschikt voor deze gebruikersgroepen:

Dagelijkse en vakantiefotografen – je hecht waarde aan beeldkwaliteit

Het maken van souvenirfoto’s om mooie en belangrijke momenten vast te leggen is het traditionele beroep van de compactcamera. Het is vooral dit toepassingsgebied waarop de smartphone langzaam aan het inhalen is. Maar verdienen bijzondere momenten geen bijzondere beeldkwaliteit?

Ondanks de enorme vooruitgang is de beeldkwaliteit van smartphones beperkt door de zeer kleine lenzen en sensoren. Compacte camera’s daarentegen hebben mechanische zoomlenzen waarmee je kunt inzoomen zonder kwaliteitsverlies. Veel modellen zijn ook aanzienlijk sneller dan smartphones. Zo maken ze zelfs in een schemerige omgeving nog goede foto’s.

Fotografie beginners – je moet je camera altijd bij je hebben

Fotograferende beginners die het onderwerp voor het eerst serieus overwegen dromen vaak van een digitale spiegelreflexcamera. Als je serieus met fotografie aan de slag wilt, wil je natuurlijk professionele fotoapparatuur. Enthousiaste beginners vergeten vaak dat niet de camera de foto maakt, maar de fotograaf. Een goede fotograaf met een slechte camera maakt betere foto’s dan een slechte fotograaf met een goede camera.

Hoe wordt een beginner een goede fotograaf? Door veel oefenen. En als je wilt oefenen met foto’s maken, moet je je camera bij je hebben. Spiegelreflexcamera’s zijn echter groot, zwaar en duur. Dit zijn kenmerken die je verleiden om ze thuis te laten. Een middelgrote compactcamera daarentegen kun je gemakkelijk overal mee naartoe nemen en is daarom ideaal om veel foto-ervaring op te doen.

Professionals en ambitieuze amateurfotografen – je hebt een transporteerbare tweede camera nodig

Iedereen die serieus met fotografie bezig is, bezit meestal minstens één goede spiegelreflexcamera en een heel arsenaal aan accessoires. Het liefst zou hij de deur niet uitgaan zonder, want wat is er erger dan bij toeval een geweldig onderwerp tegenkomen en dangeen een camera bij je hebben? Maar de spiegelreflexcamera en de bijbehorende apparatuur wegen nogal wat. Op den duur kan het behoorlijk vermoeiend zijn om ze rond te dragen. Bovendien is het vervelend om er voortdurend voor te moeten zorgen dat de dure fotoapparatuur niet verloren gaat of beschadigd raakt. Er zijn talloze gelegenheden waarbij het eenvoudigweg niet praktisch is om je fotorugzak of fototas te dragen. Voor zulke gelegenheden hebben veel fotografen een compactcamera als tweede toestel.

Straatfotografen – je wilt foto’s maken zonder de aandacht te trekken

Er is een heel fotografisch genre dat moeilijk voorstelbaar is zonder compactcamera’s: straatfotografie. Documentaire fotografie van straattaferelen vraagt om onopvallende camera’s. Dat spreekt eigenlijk in het voordeel van smartphones. Ideale camera’s voor straatfotografie zijn echter ook snel en responsief, wat bij smartphones meestal niet het geval is. Ambitieuze straatfotografen grijpen daarom graag naar edele compactcamera’s. Deze hogere klasse compactcamera’s heeft meestal geen zoomlens, maar wel een grote sensor, uitstekende optische eigenschappen en een hoogwaardige, robuuste behuizing.

Ook reisfotografen hebben baat bij compacte camera’s. Niet alleen omdat ze ook graag straatbeelden schieten, maar ook omdat ze minder ruimte innemen in de bagage en minder gedoe zijn om mee te nemen op lange wandelingen en uitstapjes.

Verschillende soorten compactcamera’s

Er is een groot aantal verschillende soorten apparaten die het ontwerp van een compactcamera hebben. Tenslotte vallen alle camera’s waarbij de lens permanent aan de behuizing is bevestigd in deze categorie. Wie een compactcamera wil kopen heeft dus keuze te over. Welk model het juiste is, hangt vooral af van het beoogde gebruik maar ook van het budget. Qua prijs is het spectrum breed: Van eenvoudige vrijetijdsapparaten voor minder dan 100 euro tot professionele apparaten die enkele duizenden euro’s kosten, alles is er. Bij het zoeken naar de juiste compactcamera helpt het om in de eerste stap te beslissen over een specifiek type apparaat.

Automatische camera’s

Reiszoomcamera’s

Brugcamera’s

Dit maakt bridgecamera’s tot de eerste keuze voor iedereen die veel zoom wil voor weinig geld . Qua prijs zijn ze relatief matig. Veel modellen kosten rond de 300 euro, laaggeprijsde apparaten zijn er al vanaf 200 euro, en 600 euro is bijna het eindstation. Slechts enkele topmodellen kosten aanzienlijk meer.

Buitencamera’s

Een beperking van buitencamera’s is dat de zoomlens niet bijzonder krachtigis . Vijfvoudige vergroting is meestal het eindstation. De lamellen van gewone zooms zijn een poort voor vocht en vuil. Daarom vertrouwen fabrikanten op een speciale constructie voor buitencamera’s waarbij geen bewegende externe onderdelen nodig zijn. Het hele zoommechanisme moet worden ondergebracht in een stijve behuizing, en daar is de ruimte en dus ook het bereik van de zoom beperkt.

Creatieve camera’s

Edele compactcamera’s

Wat is een full-frame sensor?

Full-frame sensoren in digitale camera’s hebben de afmetingen van 35mm negatieven in de analoge fotografie: 24 millimeter bij 36 millimeter. Dat is groot voor een digitale beeldsensor, de meeste sensoren zijn veel kleiner. Full-frame sensoren maken bijzonder gedetailleerde beelden mogelijk en worden alleen geïnstalleerd in compactcamera’s van zeer hoge kwaliteit.

De beste daarvan bereiken een beeldkwaliteit die zich kan meten met die van professionele spiegelreflexcamera’s. Een ander onderscheidend criterium is de behuizing: Terwijl creatieve camera’s meestal een effen, monochrome plastic behuizing hebben, kleden high-end compactcamera’s zich vaak aan met een retro-look behuizing van metaal met leren of rubberen applicaties.

Dingen die je moet weten als je een compactcamera koopt

Bij de aankoop van een compactcamera worden geïnteresseerden geconfronteerd met veel technische details. Wat betekenen de getallen op de lens? Zijn zoom en megapixels echt zo belangrijk? Welke rol speelt de sensorgrootte? Met een beetje basiskennis van cameratechnologie lijkt al deze informatie niet meer zo verwarrend en kunnen klanten een weloverwogen aankoopbeslissing nemen.

Cameragrootte

Zoals de naam al zegt, zijn compactcamera’s relatief klein. Binnen de categorie apparaten zijn er echter aanzienlijke verschillen in grootte. Een kleine en platte automatische camera heeft heel andere afmetingen dan een relatief lijvige bridgecamera. Ook het gewicht verschilt aanzienlijk: Terwijl bijvoorbeeld de creatieve camera Canon PowerShot G9 X slechts ongeveer 200 gram weegt, weegt een bruidscamera zoals de Panasonic Lumix DMC-FZ72EG-K meer dan een halve kilo.

Het voordeel van kleine camera’s is duidelijk: Ze zijn heel gemakkelijk te vervoeren. Door hun kleine formaat passen ze zelfs in de kleinste tas en zijn ze licht genoeg om niet tot last te zijn bij langere wandelingen. Veel fotografen houden er echter niet van als hun camera te klein en te licht is, omdat het dan moeilijk is om hem stabiel te houden als je handsfree fotografeert. Zelfs kleineschakelaars en bedieningen ontmoeten zelden enthousiasme. Ze zijn moeilijk te gebruiken, vooral voor mensen met grote handen. Bij het kopen is het dus belangrijk om dingen af te wegen: Moet de camera vooral klein zijn, zodat hij bijvoorbeeld gemakkelijk in een jaszak past, of is het belangrijker dat hij goed in de hand ligt en dat de bediening goed aanvoelt?

Beeldsensor

De grootte van de beeldsensor is misschien wel het belangrijkste beslissingscriterium bij de aanschaf van een camera. De grootte van de sensor is bepalend voor de beeldkwaliteit. Het is de digitale tegenhanger van film in analoge camera’s. In principe: Hoe groter de sensor, hoe beter de beeldkwaliteit. Een grotere sensor vangt meer licht op. Dit maakt opnamen van hoge kwaliteit mogelijk zonder flits, zelfs bij slecht verlichte onderwerpen. Kleine sensoren daarentegen produceren beeldruis in dergelijke opnamesituaties omdat ze de ISO-waarde verhogen om te compenseren.

Maar kleine sensoren hebben ook hun voordelen. Ze maken een compacter ontwerp van de camera mogelijk en zijn goedkoop te produceren. Bovendien is het mogelijk om een camera met een kleine sensor relatief goedkoop uit te rusten met een zeer hoge zoomlens. Hoe kleiner de sensor, hoe korter de brandpuntsafstand die nodig is voor een bepaald vergrotingsniveau.

Wat zegt de ISO-waarde?

De ISO-waarde verwijst naar de lichtgevoeligheid van een film of een belichtingssensor. Bij analoge fotografie hangt het af van de ingebrachte film, bij digitale camera’s wordt het verhoogd door elektrische versterking van het beeldsignaal. Hoe hoger de ISO-waarde, hoe minder licht er nodig is en hoe korter de belichtingstijden mogelijk zijn. Hogere ISO-waarden leiden echter ook tot meer beeldruis, zowel bij digitale als analoge fotografie.

Veel smartphones gebruiken piepkleine sensoren in 1/3-inch formaat. Dit maakt het mogelijk om de geminiaturiseerde camera-optiek in de dunne behuizing van het apparaat onder te brengen. Goedkope compactcamera’s maken meestal gebruik van iets grotere 1/2,3-inch sensoren, hoewel in de laagste prijsklasse ook beeldsensoren ter grootte van een smartphone worden gebruikt.

In het middensegment gebruiken compactcamera’s vaak 1-inch sensoren . Deze sensoren zijn 12,7 millimeter breed en 9,5 millimeter hoog. Daarmee zijn ze echter nog steeds aanzienlijk kleiner dan de Four-Thirds en APS-C sensoren die in high-end compactcamera’s worden gebruikt. Ze hebben afmetingen van respectievelijk 17,3 x 13,0 (Four-Thirds) en 22,2 x 14,8 millimeter (APS-C). Grote full-frame sensoren, waarvan de afmetingen zijn afgeleid van die van analoge 35mm film (2,4 bij 3,6 centimeter), zijn zeldzaam in compactcamera’s. Ze zitten meestal in professionele spiegelreflexcamera’s.

Resolutie

Resolutie, uitgedrukt in megapixels, speelt nog steeds een belangrijke rol in de marketing van compactcamera’s en ook in de hoofden van veel consumenten. Hoewel het in de begindagen van de digitale fotografie inderdaad een beperkende factor was, is de resolutie van moderne digitale camera’s meestal altijd voldoende. Of een camera foto’s maakt met 12 of 20 megapixels doet er in de praktijk alleen toe als men van plan is de foto op posterformaat af te drukken. Veel belangrijker voor de beeldkwaliteit zijn een goede sensor en hoogwaardige optiek.

Zoombereik

Net als de resolutie is de zoomfactor een belangrijke marketingfactor voor compactcamera’s. Fabrikanten adverteren graag met indrukwekkende cijfers. 20x en zelfs 60x zooms zijn tegenwoordig niet meer ongewoon en ook voor weinig geld verkrijgbaar.

Grote zoombereiken hebben echter duidelijke nadelen. Hoe groter de zoom, hoe slechter de lichtintensiteit van een camera meestal is. Hij moet dit compenseren door het ISO-getal te verhogen en de belichtingstijd te verlengen, wat vaker leidt tot onscherpe en ruisende beelden.

Creatieve camera’s van hoge kwaliteit en hoogwaardige compactcamera’s hebben meestal vaste brandpuntsafstanden of eerder gematigde zooms met een vergroting van twee tot maximaal zes keer. Jouw kopersgroep hecht veel waarde aan beeldkwaliteit en weet dat extreme zoomfactoren slechts zelden nodig zijn, bijvoorbeeld bij het fotograferen van wilde dieren of om de actie op het podium vast te leggen op groot formaat voor evenementenfotografie. In de meeste andere opnamesituaties kan de fotograaf gewoon dichter bij het onderwerp gaan staan als hij of zij het groter in beeld wil hebben.

Camerafabrikanten maken graag reclame voor de digitale zoom van hun camera’s. Het vergroot de onderwerpen met behulp van een algoritme, maar dit resulteert in zeer wazige en gepixelde foto’s, vergelijkbaar met het inzoomen op een beeldbewerkingsprogramma. De digitale zoom legt, in tegenstelling tot de optische zoom, niet meer details vast, maar geeft de bestaande details alleen groter weer. Daarom is alleen de optische zoom relevant voor de aanschaf van een camera – het effect van een digitale zoom kan elke fotograaf achteraf gemakkelijk creëren met beeldbewerkingssoftware.

Scherptediepte

In de fotografie verschijnen alleen voorwerpen die zich op een bepaalde afstand van de cameralens bevinden scherp. Als voorwerpen in een groot gebied scherp lijken, heeft de foto veel scherptediepte, als ze alleen in een klein gebied scherp lijken, heeft hij weinig scherptediepte.

Drie factoren beïnvloeden de scherptediepte: De grootte van het diafragma, de brandpuntsafstand van de lens en het formaat van de sensor. Hoe groter het diafragma, hoe langer de brandpuntsafstand en hoe groter de sensor, hoe kleiner het bereik van de scherptediepte. Smartphonecamera’s hebben bijvoorbeeld zeer korte brandpuntsafstanden en zeer kleine sensoren, zodat ze veel scherptediepte hebben. Ze brengen alles scherp in beeld op een paar centimeter afstand van de lens.

Autofocus

Het is erg vervelend voor fotografen als een verder geslaagde foto gewoon niet scherp genoeg is. Dit beeldfoutje wordt meestal alleen thuis opgemerkt bij het bekijken op het computerscherm. Dan is er natuurlijk geen mogelijkheid meer om de opname te herhalen. Dankzij autofocus (AF), die in bijna alle moderne camera’s aanwezig is, is het nu gemakkelijker dan ooit om scherpe foto’s te maken. Vroeger was dat niet zo. Fotografen moesten handmatig aan een ring op de lens draaien tot het gewenste beeldgebied in de zoeker scherp was. Voor “snelle” genres als sport-, straat- en natuurfotografie was een geoefend oog en een behendige hand nodig.

Moderne compactcamera’s hebben bijna altijd autofocus. Dit neemt de scherpstelling voor de fotograaf over. Autofocus is een hulpmiddel van onschatbare waarde, maar kan niet garanderen dat alle beelden altijd scherp zijn. Ten eerste heeft een autofocussysteem een bepaalde tijd nodig om scherp te stellen. Als de fotograaf deze tijd niet geeft en de ontspanknop te snel helemaal indrukt (de meeste camera’s stellen scherp als de autofocus half wordt ingedrukt), zal het beeld onscherp zijn. Een andere veel voorkomende fout is dat de camera wel scherpstelt, maar niet op het onderwerp dat de fotograaf scherp wil hebben. In het algemeen reageert de autofocus van hoogwaardige camera’s sneller dan die van goedkopere modellen.

Gewoonlijk hebben camera’s vier verschillende scherpstelinstellingen:

• MF: Handmatig scherpstellen. Deze instelling ontbreekt meestal op compactcamera’s, omdat deze apparaten geen ring op de lens hebben om handmatig de scherpstelling in te stellen.
• S: Stabiele autofocus. De camera stelt scherp op een bepaald voorwerp en behoudt de scherpstelling.
• C: Continue autofocus. De autofocus volgt het doelobject, dat scherp blijft, zelfs als het dichterbij komt of zich van de camera verwijdert.
• A: Automatische autofocus. De besturingselektronica van de camera beslist autonoom of de focus het beoogde object volgt of niet.

Zoeker

In de analoge fotografie konden camera’s niet zonder zoeker. Bij digitale compactcamera’s daarentegen doet het display op de achterkant van de behuizing het werk. Veel fabrikanten doen het zonder een extra optische of elektronische zoeker om de prijs van hun producten laag te houden en ruimte te besparen in de behuizing. Upper-class modellen daarentegen zijn er vaak mee uitgerust, omdat een zoeker voordelenheeft: Hij is goed leesbaar, zelfs bij zeer fel zonlicht, en door de zoeker kijken verbergt ook de omgeving van het gekozen kader, wat de beeldcompositie vereenvoudigt.

Beeldstabilisator

Vooral bij hoge brandpuntsafstanden, dus bij compactcamera’s met zoomlenzen met hoge vergroting, en bij slechte lichtomstandigheden bestaat het risico dat een foto onscherp wordt. Een beeldstabilisator, die tegenwoordig zelfs in middenklasse camera’s gebruikelijk is, helpt hiertegen.

Kopers moeten er zeker van zijn dat het echt een optische of mechanische beeldstabilisatoris die onvaste camerahouding veroorzaakt door beweging van de lens of sensor tegengaat. Fabrikanten maken graag reclame voor een beeldstabilisator die bij nader inzien een “elektronische beeldstabilisator” blijkt te zijn, wat strikt genomen helemaal geen beeldstabilisator is. De marketingzin betekent meestal niets anders dan dat de software van de camera de ISO-waarde verhoogt om de belichtingstijd en daarmee het risico van cameratrilling te verminderen. Hierdoor neemt echter ook de beeldruis toe.

Lens

De lens is de optische component van een camera. Hij bestaat uit verschillende lenzen achter elkaar die het beeld op de film of sensor projecteren. Bovendien bevat de lens een diafragma. Op basis van de brandpuntsafstand, die de beeldhoek bepaalt, worden lenzen verdeeld in normale, tele- en groothoeklenzen. Een zoomlens maakt het mogelijk de brandpuntsafstand te veranderen en kan zo alle drie de kijkhoeken bestrijken.

Lenzen zijn meestal voorzien van de belangrijkste kengetallen. Dit zijn de waarden voor de brandpuntsafstand en voor het f-getal. Als een lens bijvoorbeeld het opschrift “8,8-36,8 mm 1:1,8-2,8” draagt, is het een zoomlens met een brandpuntsafstand van 8,8 tot 38,8 millimeter, waarbij het diafragma kan worden ingesteld op een minimumwaarde tussen 1,8 en 2,8, afhankelijk van het zoomniveau.

Diafragma

Het diafragma is een mechanische sluiter in de lens die geopend wordt door op de ontspanknop te drukken. Het diafragma kan in verschillende mate worden geopend om een optimale belichting te bereiken. Het diafragmagetal geeft aan welk diafragma is ingesteld. De waarde ervan geeft aan hoeveel licht er door de lens gaat, niet de diameter van het diafragma, zodat de f-nummers van verschillende lenzen goed met elkaar te vergelijken zijn.

Lichtintensiteit

De lichtintensiteit van de lens bepaalt hoeveel licht er op de sensor valt. Een lens met een lage lichtsterkte moet alleen gebruikt worden in fel zonlicht of voor foto’s met flits of met een zeer lange belichtingstijd, terwijl een snelle lens goede foto’s maakt binnenshuis en met spaarzaam kunstlicht. De brandpuntsafstand en het diafragma van een lens zijn bepalend voor de lichtintensiteit. Hoe korter hij is en hoe wijder het diafragma geopend kan worden, hoe sneller hij is.

In de fotografie wordt de lichtsterkte in gestandaardiseerde vorm als breuk gegeven. De bijbehorende waarde verwijst naar de grootste instelbare opening…. Een lens met een maximaal diafragma van 1:1.8 is bijvoorbeeld aanzienlijk sneller dan een lens met een kleiner maximaal diafragma van 1:3.2. Vaak wordt alleen de noemer van de breuk gegeven, wat gemakkelijk tot verwarring kan leiden voor fotografie-beginners. De kleinere f-nummers betekenen dan grotere diafragma’s of snellere lenzen.

Blootstellingstijd

De belichtingstijd bepaalt hoe lang het licht op de sensor valt. Samen met diafragma en sensorgevoeligheid is het een van de drie factoren die bepalen of een beeld correct belicht is. De belichtingstijd is meestal slechts fracties van een seconde, bijvoorbeeld  of  seconde. Als deze te hoog is, zullen bewegende onderwerpen onscherp lijken en bij het fotograferen zonder statief bestaat het risico dat de fotograaf het beeld onscherp maakt.

Extra’s en verdere uitrusting

Een camera bestaat niet alleen uit het optische systeem van de lens en de halfgeleiders van de elektronica. Andere kenmerken en extra functies zijn belangrijk vanwege hun gebruiksvriendelijkheid en geschiktheid voor dagelijks gebruik. Ze spelen een doorslaggevende rol bij het bepalen of het een plezier is om met de camera te fotograferen.

Toon

Belangrijke criteria voor de kwaliteit van een compactcamera zijn vooral de resolutie en de helderheid. Het spreekt vanzelf dat het beeldscherm een zo hoog mogelijke resolutie moet hebben om de megapixelbeelden van de camera adequaat weer te geven.

De helderheid van het display is bij veel camera’s een knelpunt: Heldere beeldschermen hebben veel stroom nodig en verminderen dus de levensduur van de batterij. Maar als het scherm te donker is, is het moeilijk af te lezen bij helder omgevingslicht, dus bij een goede lichtsituatie vanuit fotografisch oogpunt. De fabrikanten staan voor een dilemma. Nieuwere beeldschermtechnologieën die een deel van het omgevingslicht reflecteren beloven een uitweg.

Een zeer welkom kenmerk is een draaibaar of roterend display. Dit komt de fotograaf altijd ten goede als hij zijn foto’s niet op ooghoogte maakt. Met een beweegbaar camerascherm kan een fotograaf bijvoorbeeld macro-opnamen maken van bloemen in een weiland zonder op de grond te hoeven liggen. Concertgangers die hun camera’s boven hun hoofd houden om foto’s van de artiesten te maken, zullen ook een draaibaar display waarderen.

Batterijen en oplaadbare batterijen

Tegenwoordig gebruiken slechts enkele compactcamera’s standaardbatterijen van het type Mignon (AA) of Micro (AAA). In plaats daarvan gebruiken fabrikanten batterijen in speciale uitvoeringen die alleen compatibel zijn met het betreffende apparaat. Deze zijn zeer compact en maken dus kleinere camera’s mogelijk. Het nadeel is echter dat vervangers soms moeilijk te krijgen zijn en meestal relatief duur. Afgezien van de lage prijs hebben standaard batterijen het voordeel dat de gebruiker ook wegwerpbatterijen kan gebruiken. Dit is handig als er lange tijd geen stopcontact bereikbaar is, bijvoorbeeld tijdens lange bergwandelingen.

WLAN

Een ingebouwde WLAN-chip behoort nu tot de standaarduitrusting van alle compactcamera’s die niet tot de laagste prijsklasse behoren. Het biedt twee voordelen: Enerzijds kun je erdraadloos beelden mee overbrengen naar een computer of tablet. Sommige apparaten plaatsen de foto’s zelfs direct op sociale netwerken zoals Facebook of Instagram. Aan de andere kant kunnen de huidige digitale camera’s vaak met een smartphone app via WLAN bestuurd worden. De bedieningsmogelijkheden variëren sterk, afhankelijk van het model. Bij sommige camera’s fungeert de smartphone alleen als ontspanner, bij andere is het zelfs mogelijk om de belichtingsinstellingen aan te passen en de lens op afstand te bedienen.

NFC

Net als WLAN is NFC (Near Field Communication) een standaard voor draadloze gegevensoverdracht. Veel consumenten kennen de technologie van cashloze betalingen. Het zorgt ervoor dat bank- en creditcards niet meer in de betaalterminal hoeven te worden gestoken, want het volstaat om er gewoon overheen te vegen.

NFC wordt als bijzonder veilig beschouwd omdat het bereik slechts enkele centimeters bedraagt. Dit maakt dit type draadloze verbinding zeer geschikt om bijvoorbeeld foto’s van een camera naar een smartphone of tablet direct ernaast te sturen.

GPS

Een voordeel van smartphones ten opzichte van digitale camera’s is al lang dat ze foto’s automatisch voorzien van een GPS-tag. De exacte lengte- en breedtegraad waarop het beeld is genomen wordt opgeslagen in de metadata van het beeld. Dit maakt het voor de gebruiker heel gemakkelijk om foto’s te vinden die op een specifieke locatie zijn genomen. Gebruikers van compactcamera’s hoeven het echter niet langer zonder deze functie te stellen, want veel huidige modellen bieden hem ook.

Accessoires maken de foto-uitrusting compleet

Van fotografen wordt gezegd dat ze een zekere verliefdheid hebben op technologie en accessoires. Dat kan waar zijn, want de aanschaf van een camera alleen is zelden het einde van het onderwerp “fotoapparatuur”. Diverse extra apparatuur verhoogt het plezier van het fotograferen en is soms zelfs noodzakelijk. Zonder geheugenkaart bijvoorbeeld – de film van het digitale tijdperk, zeg maar – heeft een camera niet veel zin. Er zijn niet zo veel accessoires voor compactcamera’s als voor spiegelreflexcamera’s – de lens kan immers niet worden verwisseld en de aansluiting van een zelfstandige flitser is normaal gesproken niet voorzien – maar er zijn niettemin nuttige en spannende aanvullende producten beschikbaar voor de compactklasse.

Geheugenkaarten

Een SD-kaart om de foto’s op te slaan is noodzakelijk voor elke compactcamera. Twee is beter. Dit geeft de fotograaf een back-up voor het geval de geheugenkaart beschadigd raakt of verloren gaat.

Het belangrijkste criterium voor geheugenkaarten is de opslagruimte. Hier natuurlijk: Hoe meer, hoe beter. De meeste fotografen kiezen voor een compromis tussen prijs en capaciteit. De SD-kaart moet ruimte hebben voor minstens 1.000 foto’s. Voor het opslaan in JPEG-formaat is voor een afbeelding met hoge resolutie ongeveer tien megabyte nodig en in RAW-formaat ongeveer 25 megabyte. Een geheugenkaart van 16 gigabyte is dus een goede keuze voor JPEG, voor RAW kan dat 32 gigabyte zijn. Kaarten kopen met minder dan 16 gigabyte opslagruimte is niet aan te raden, want geheugenkaarten met 8 gigabyte kosten slechts een fractie minder dan kaarten met 16 gigabyte.

Terwijl de leessnelheid van geheugenkaarten voor digitale camera’s relatief irrelevant is, speelt de schrijfsnelheid een grote rol. Het is bepalend voor hoe snel de camera de gemaakte foto’s opslaat. Vooral gebruikers die met hun camera filmen moeten hierop letten. Voor full HD video’s moet de schrijfsnelheid minstens 10 megabyte per seconde zijn.

In tegenstelling tot de hogere leessnelheid vermelden de fabrikanten alleen de minder indrukwekkende schrijfsnelheid als snelheidsklasse. Er bestaan nudrie verschillende classificatiesystemen : De oorspronkelijke snelheidsklasse, de UHS-klasse en de videoklasse. De tabel laat zien welke schrijfsnelheid verborgen zit achter de betreffende markering.

Schrijfsnelheid	Snelheidsklasse	UHS-klasse	Videoklas
90 MB/sec	–	–	V90
60 MB/sec	–	3	V60
10MB/sec	10	1	V30
6 MB/sec	6	–	V10
4 MB/sec	4	–	V6
2 MB/sec	2	–	–

Geheugenkaarten met een hogere schrijfsnelheid dan 10 megabyte per seconde vallen niet langer onder de traditionele snelheidsklassen. Ze zijn te herkennen aan het feit dat er ofwel een UHS-snelheidsklasse (nummer in een “U”) ofwel een videosnelheidsklasse (nummer achter een “V”) op staat.

Het heeft geen zin om een geheugenkaart te kopen die sneller is dan de snelheid waarmee de camera de gegevens kan verwerken. Gebruikers kunnen de maximale opslagsnelheid van hun eigen camera gemakkelijk achterhalen met een korte zoektocht op internet.

Tas

Een tas is niet absoluut noodzakelijk voor compactcamera’s. De meeste zijn klein genoeg om in een jaszak of zelfs een broekzak te passen. Toch willen de meeste fotografen niet zonder cameratas. Hij beschermt de camera beter dan een kledingtas en heeft meestal opbergruimte voor kleine accessoires zoals een tweede geheugenkaart, reservebatterij en oplaadkabel. Zogenaamde compactcases, die slechts iets groter zijn dan de camera zelf, zijn gebruikelijk voor compactcamera’s, als harde of zachte cases.

Onderwaterbehuizing

De prijsverschillen voor onderwaterbehuizingen zijn groot, evenals de verschillen in kwaliteit. Terwijl goedkope tassen van minder dan 100 euro net waterdicht genoeg zijn om de camera op snorkeldiepte te gebruiken, zijn de stevige onderwaterbehuizingen van duurdere modellen ontworpen voor duikdieptes tot 40 meter. Dergelijke behuizingen zijn verkrijgbaar vanaf ongeveer 300 euro. Als je nog dieper wilt gaan, kan de behuizing al snel meer kosten dan de camera zelf. Onderwatercamera behuizingen kosten tot 1.500 euro, waarmee technische duikers tot 60 meter onder het oppervlak kunnen doordringen.

(Mini)statief

Een statief is in sommige opnamesituaties noodzakelijk, zelfs met compactcamera’s, om te voorkomen dat hetbeeld trilt . Hij is daarom bijzonder populair voor nachtopnamen zonder flits en bij het fotograferen in het telebereik. Statieven worden meer beschouwd als een accessoire voor “serieuze” fotografie met een spiegelreflexcamera, maar ze breiden ook de fotografische mogelijkheden van compactcamera’s uit.

Voor incidentele lange belichtingen of foto’s met de zoom maximaal uitgeschoven, hoeft het geen groot statief te zijn. Ministatieven die licht zijn en ruimte besparen in je bagage zijn in veel gevallen ruim voldoende. Omdat een compactcamera aanzienlijk minder weegt dan een spiegelreflexcamera met lens, hoeft het statief niet ontworpen te worden voor een hoge belasting. Relatief goedkope modellen zijn meestal voldoende.

Statieven zijn meestal gemaakt van hout, aluminium of carbon. Elk van deze drie materialen heeft voor- en nadelen. Houten statieven zijn door hun relatief hoge gewicht zeer stabiel en trillingsarm. Het gewicht is echter een nadeel tijdens het vervoer, daarom worden ze tegenwoordig nauwelijks meer gemaakt. Aluminium statieven zijn een goede standaard. Ze zijn robuust en hebben een goede prijs-prestatieverhouding. Koolstofstatieven zijn alleen de moeite waard als elke gram echt telt. Ze wegen ongeveer 20 tot 30 procent minder, maar kosten aanzienlijk meer dan vergelijkbare aluminium modellen.

Printer

Tegenwoordig worden foto’s vaker gedeeld op sociale netwerken dan afgedrukt, maar de foto op papier heeft nog steeds een heel bijzondere aantrekkingskracht. Papieren afdrukken van digitale foto’s kunnen worden besteld bij het lab, maar het is sneller en praktischer om de beelden zelf af te drukken. Veel in de handel verkrijgbare inkjetprinters die ook documenten afdrukken zijn hiervoor geschikt. De fotokwaliteit van veel van deze apparaten is echter niet bijzonder overtuigend. Het is daarom de moeite waard om verschillende testrapporten over de apparaten in kwestie te lezen voordat je een aankoop doet.

Speciale fotoprinter levert meestal betere resultaten. Ze zijn echter niet ontworpen voor het afdrukken van tekstdocumenten. Kleine modellen op batterijen zijn gemakkelijk mee te nemen, waardoor de digitale compactcamera bijna een instantcamera wordt. Naast het inkjetproces gebruiken fotoprinters ook het thermische sublimatieproces. De beeldkwaliteit is voor beide vergelijkbaar, maar afdrukken van dye-sublimatieprinters zijn beter bestand tegen veroudering.

Totaal ongeschikt voor fotoprinter zijn laserprinters. Noch de kleurechtheid, noch de detailweergave, noch de oppervlaktekwaliteit van het gebruikte papier zijn voldoende voor bevredigende fotoprints. Ze zijn alleen geschikt als alternatief als een afbeelding goedkoop in grote hoeveelheden moet worden geprint en de kwaliteit van ondergeschikt belang is.