TENS-apparaat test & vergelijking

• Belangrijke feiten
• TENS-apparaten ondersteunen de spierontwikkeling en bestrijden spier- en gewrichtsklachten.
• TENS therapie wordt gebruikt op het gebied van geneeskunde, revalidatie, sport en wellness.
• Stimulatiestroomapparaten stimuleren zenuwen met behulp van stroom die via elektrodekussens door de huid wordt opgenomen.
• Er wordt onderscheid gemaakt tussen de TENS- en EMS-methoden, die verschillende doelen nastreven.
• Alvorens een aankoopbeslissing te nemen, moeten belangstellenden het onderwerp intensief bestuderen en zo nodig medisch advies inwinnen – vooral bij pijntherapie.

Wat is een stimulatiestroomapparaat?

TENS-apparaten zijn stimulatiestroomapparaten die zowel de natuurlijke opbouw van spieren als zenuwstimulatie ondersteunen. De vier letters TENS staan voor transcutane elektrische zenuwstimulatie. Transcutaan betekent dat de elektrische impulsen via de huid worden opgenomen. Deze elektrostimulatieapparaten geven stroompulsen af met een lage frequentie en zijn daarom ongevaarlijk. Toch mogen de hulpmiddelen niet gebruikt worden door bepaalde groepen mensen, of alleen met medisch advies. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de TENS en EMS methoden. Ze streven verschillende doelen na. In het algemeen wordt de behandeling met stimulatiestroomapparaten stimulatiestroomtherapie of elektrotherapie genoemd. De producten zijn geprijsd tussen 20 en iets minder dan 200 euro.

De taak van TENS-apparaten

De doelen en taken van de huidige stimuleringsapparaten zijn zeer divers. Dat komt omdat er zoveel toepassingsgebieden zijn. Allereerst moeten geïnteresseerden letten op het verschil tussen TENS en EMS . Een uitgebreidere beschrijving hiervan staat in het hoofdstuk “Stimulatiestroommodellen”. Niettemin overlappen de functionele mogelijkheden van deze apparaten elkaar in sommige opzichten. De onderstaande punten gelden in het algemeen voor TENS, EMS of combinatieapparaten. Dit zijn de verantwoordelijkheidsgebieden in één oogopslag:

• Spieropbouw
• Spierversterking
• Spierontspanning
• Zenuwstimulatie
• Verlichting van pijn
• Pijntherapie
• Fysiotherapie
• Massage
• Wellness

Voor wie zijn TENS-producten interessant?

Stimulatiestroomapparaten kunnen in principe alle groepen mensen helpen die last hebben van pijn in spieren, gewrichten, botten of zenuwen. De oorsprong is talrijk. Mensen die bijvoorbeeld meerdere uren per dag achter een computer zitten hebben vaak problemen in rug en nek. Wedstrijdsporters die na een blessure zo snel mogelijk weer willen trainen hebben vaak te maken met lange revalidatiefasen. Ook sporters die alleen sneller spieren willen opbouwen nemen soms hun toevlucht tot stimulatiestroomtherapie om de spieropbouw te versnellen of de spieren los te maken. Deze producten zijn dus interessant voor een grote groep.

Bekende merken

Prorelax | Beurer | Auvon | Sanitas | Saneo | Promed | Dittmann

Voor wie zijn TENS-apparaten niet geschikt?

Er zijn bepaalde groepen mensen die alleen in overleg met een arts met stimulatiestroomapparaten mogen werken. Hieronder vallen zwangere vrouwen, mensen met pacemakers of implantaten of reeds bekende hartritmestoornissen, minderjarigen, vrouwen met een hormoonspiraal en mensen met de ziekte van Parkinson of epilepsie. Voorzichtigheid is ook geboden bij de aanwezigheid van geestesziekten. Het is beter om één keer te vaak met je arts te praten dan één keer te weinig.  

Dit zijn de voordelen van TENS producten

Omdat de toepassingsgebieden en de gebruiksmogelijkheden van stimulatiestroomapparaten zo gevarieerd zijn, kunnen ook tal van voordelen worden opgesomd. Er zijn eigenlijk weinig nadelen. Dit zijn de meest beknopte voor- en nadelen:

Omdat de behandeling met stimulatiestroomapparaten geen geneesmiddelentherapie is, zijn er dienovereenkomstig ook geen interacties met andere geneesmiddelen. Dit is een belangrijke factor, vooral voor patiënten met een gezondheidsgeschiedenis. Voor deze groep kan elektrotherapie voor pijnbestrijding waar nodig het gebruik van pijnstillers verminderen of zelfs vervangen.

Bovendien worden stimulatiestroomtherapieën erkend door de ziektekostenverzekeraars. Het is echter belangrijk om met de verzekeringsmaatschappij de mogelijke kostendekking te verduidelijken voordat je met een voorgeschreven therapie begint. In de meeste gevallen kunnen patiënten bij correct gebruik geen bijwerkingen verwachten. Raadpleeg echter een arts als je toegenomen pijn of ander ongemak ervaart. 

Breed scala aan toepassingen

De twee belangrijkste toepassingsgebieden zijn pijn- of zenuwtherapie en gerichte spiergroei. Op het eerste gebied is het vaak zo dat artsen een therapie voorschrijven en die zo nodig medisch begeleiden. Het tweede toepassingsgebied betreft vaak zelfstandig gebruik – zonder medisch toezicht. Er kunnen echter ook andere situaties zijn waarin bijvoorbeeld een fysiotherapeut voortdurend de spierherstelbegeleidtna een operatie . 

Prikkelstroomapparaten worden gebruikt voor mensen die acuut, maar meestal al chronisch, last hebben van lichamelijke klachten of spanningen. In het kader van pijntherapie of fysiotherapie helpen TENS-producten om de pijn sneller onder controle te krijgen. Ze worden gebruikt voor revalidatie en worden ook gebruikt als aanvulling op massages . In sommige gevallen vervangen ze zelfs dure massages. Dit kan interessant zijn voor mensen van wie de therapieën niet door de ziektekostenverzekering worden gedekt.

Verlicht chronische klachten

TENS-apparaten worden gebruikt om chronische kwalen in het hele bewegingsapparaat te verlichten. Deze omvatten bijvoorbeeld:

• Zenuwpijn
• Spierpijn
• Gewrichtspijn
• Fantoompijn
• Spanningen
• Pijn na sportblessures
• Pijn na een operatie
• Lijden aan een tenniselleboog
• Botontstekingen
• Reuma
• Hernia
• Spit
• Artritis

Spierstimulatie

Verder gebruiken consumenten ook stimulatiestroomapparaten als ze hun spieren willen versterken of opbouwen. Dit kan bijvoorbeeld nuttig zijn na een operatie. Maar ook sporters die hun spieren specifiek willen opbouwen om tot betere prestaties te komen, kunnen zo’n apparaat gebruiken.

Verdere toepassingsgebieden

In feite zijn er andere toepassingen waarbij stimulatiestroomapparaten kunnen helpen. Ze worden ook gebruikt bij migraine, hoofdpijn, doorbloedingsstoornissen, incontinentie of maag-darmklachten. Sommige artsen bevelen het ook aan als aanvullende behandeling na beroertes of bij verlamming.

Omdat stimulatiestroomapparaten de stofwisseling stimuleren, gebruiken sommige gebruikers de apparaten ook gewoon om zich beter te kunnen ontspannen. Wie zich gemakkelijker kan ontspannen, maakt ook meer van de lichaamseigen endorfine vrij, d.w.z. gelukshormonen. Alleen al het feit van ontspanning kan verlichtingbrengen van spanning en pijn. 

Niet op te vatten als vervanging van sport

Een elektrostimulatieapparaat is in geen geval een vervanging voor actieve lichaamsbeweging of een gezond dieet. Het werkt als een sportief of therapeutisch supplement. Lichamelijk uithoudingsvermogen wordt niet getraind bij het gebruik van stimulatiestroom.

Hoe TENS-apparaten werken

Elektrische impulsen die via elektroden via de huid, dus transcutaan, het lichaam bereiken, hebben eenondersteunendeffect opgenezingsprocessen  . Dat is het principe van stimulatiestroomapparaten. Ze werken dus heel vergelijkbaar met een pacemaker. Triggerpoints worden gestimuleerd door middel van elektrostimulatie. De elektroden zijn meestal niet geïntegreerd in het apparaat, maar ingebouwd in pads die op de huid worden geplaatst. Gebruikers brengen deze pads aan op de aangetaste delen van het lichaam – zenuwbanen en spiergroepen. Dit kan zijn op de rug, nek, buik, schouders, armen of benen.

Als je niet zeker bent over de plaatsing, de frequentie-instellingen en de gebruiksfrequentie, kun je je arts raadplegen of navraag doen in apotheken of medische speciaalzaken. De meegeleverde gebruiksaanwijzing helpt ook bij de eerste toepassing. De producten bestaan meestal uit het op batterijen werkende apparaat en twee, vier of meer elektrode pads. 

De Poortbesturingstheorie

Omdat de stroomimpulsen die aan het zenuw- en spierweefsel worden afgegeven zo zacht zijn, voelen gebruikers geen onaangename pijn. Dit soort stimulatie, vaak waargenomen als een tintelend of trillend gevoel, roept lichaamseigen reacties op die het genezingsproces bevorderen. De werking van TENS-apparaten gaat terug op de poortbesturingstheorie. Het zegt dat door het stimuleren van receptoren die pijn doorgeven aan de hersenen, de eigenlijke pijn wordt gesuperponeerd . Het lichaam maakt ook endorfine en enkefaline vrij, wat natuurlijke opiaten zijn die door het lichaam worden geproduceerd. Ze vullen de zogenaamde pijnblokkade aan.

De verschillende modellen voor stimulatiestroom

Toegepaste stimulatiestroomtherapie heeft enkele voordelen voor pijnlijders. Geïnteresseerden dienen zich vooraf te informeren over de verschillende toepassingsgebieden van TENS en EMS. De twee methoden worden vaak door elkaar gehaald. De afkortingen verraden welke apparaten waarvoor gebruikt moeten worden. Kort gezegd ligt het verschil in de zenuw- of spierstimulatie. Dit gebeurt allebei met behulp van stimulatiestroom, maar met verschillende sterktes. Er zijn echter ook combinatieapparaten op de markt die TENS en EMS combineren.

TENS-methode: Pijntherapie

De afkorting TENS staat niet voor niets voor “transcutane elektrische zenuwstimulatie”. Bij deze methode gaat het erom patiënten gerichte pijnbestrijdingte bieden . Omdat de toepassingsgebieden zo talrijk zijn, zijn deze producten geschikt voor veel mensen met pijnklachten. Stimulatiestroomapparaten kunnen echter ook alleen gebruikt worden in overleg met een arts. Om spieronevenwichtigheden te voorkomen is het raadzaam professioneel advies in te winnen. De instelmogelijkheden voor de frequentie zijn hoger dan bij EMS-apparaten. Sommige producten bieden de TENS-methode, maar zijn daarnaast uitgerust met EMS als uitbreiding.

EMS-methode: Fitness

In vergelijking met TENS-therapie wordt de EMS-methode specifiek gebruikt voor spierstimulatie. Deze methode wordt beschouwd als een aanvulling op actieve sporten als een soort training van het hele lichaam en bevordert spiergroei. Sporters gebruiken ook de EMS-methode – elektro-spierstimulatie – omde spieren op te warmen vóór de training . De stroomfrequentie is zo laag ingesteld dat gebruikers alleen een lichte tinteling voelen. De zenuwbanen worden bij deze methode meestal niet gestimuleerd. De bloedsomloop wordt niettemin bevorderd, zelfs bij lage frequenties.   

Welke soorten elektrode pads zijn er?

Het type en het aantal elektroden kunnen doorslaggevende aankoopcriteria zijn. Bij alle typen is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de pads tijdens de behandeling stevig aan de huid hechten. Als dit niet het geval is, werkt de overdracht van de stimulatiestroom via de huid niet goed. Er zijn zelfklevende pads, permanente elektroden of textielelektroden. Afhankelijk van de eenheid zijn de pads met kabels verbonden met de besturingseenheid. Gebruikers brengen deze rechtstreeks aan op de pijnlijke plek of bij het gewenste lichaamsdeel. De eenheden hebben meestal twee, vier, zes of acht pads. Kopers letten op materiaalsamenstelling, afwerking, hoeveelheid en grootte.

Zelfklevende pads

De meeste apparaten hebben zelfklevende elektrodekussens diewerken als een pleister. Voor deze hebben gebruikers geen aanvullende contactgel nodig, omdat ze door hun oppervlakte-eigenschappen vanzelf blijven plakken. Ze bestaan meestal uit drie lagen: isolatielaag van textiel, metalen strips met stroom, lijmlaag met geleidende gel.

Permanente elektroden

Dit type elektrode is gemaakt van siliconen of natuurrubber gemengd met een geleidend materiaal en is daarom stabieler dan de zelfklevende variant. Als de geleidbaarheid van permanente elektroden erg hoog is, moeten gebruikers compromissen sluiten in termen van flexibiliteit. Bovendien is hetgebruik van een contactgel op noodzakelijk. Dit kan onhandiger zijn, maar heeft als voordeel dat het schoonmaken gemakkelijker is.

Elektroden van textiel

De markt biedt ook textiel van geleidend materiaal. Dit kunnen bijvoorbeeld manchetten voor gewrichten, sokken of handschoenen zijn. De elektroden zijn in het materiaal geïntegreerd in de vorm van metalen draden. Vaak wordt zilver gebruikt.

Andere soorten elektroden

Fabrikanten bieden ook sondes, klemmen of zuignappen voor andere toepassingen. De zogenaamde buikband behoort tot de textielelektroden en ligt meer in het gebied van de EMS-methode.

Deze aankoopcriteria helpen bij de beslissing

Zoals gezegd is het type elektroden een van de belangrijkste aspecten van TENS-apparaten. Maar ook het aantal pads en de te bedienen kanalen zijn bepalend voor een aankoopbeslissing. Hier moeten geïnteresseerden vooraf bedenken of ze een punctuele of een symmetrische therapie met een groot oppervlak willen uitvoeren. Verder is het raadzaam om de respectieve programmafuncties van de stimulatiestroomapparaten te onderzoekenvoordat je ze koopt.

Hoe individueler de behoeften, hoe meer programmamogelijkheden er moeten zijn. Het is de moeite waard om te vergelijken, want veel apparaten zijn niet per se veel duurder, ook al bieden ze tal van opties.

Daarnaast moeten consumenten letten op de mogelijke frequentiebereiken, intensiteitsniveaus en stroomsterktes. De functie van een automatische uitschakeling kan ook nuttig zijn om overbelasting te voorkomen. Merk op dat je voor het eerste gebruik professioneel advies moet inwinnen. Hieronder vind je meer informatie over de afzonderlijke criteria:     

Wat is het aantal kanalen en pads?

Er zijn bijvoorbeeld 1-kanaals, 2-kanaals of 4-kanaals stimulatiestroomapparaten, elk met twee, vier of acht elektroden. Aan elk kanaal worden twee elektroden toegewezen. Er zijn dus altijd paren. Het is zinvol om de kanalen apart te regelen, veel apparaten kunnen dit. In de regel zullen gebruikers met weinig elektroden eerder een spotbehandeling uitvoeren. Als je therapie over een groot gebied wilt, moet je zoeken naar apparaten met meerdere kanalen en navenant meer elektrodepads. Bespreek dit zo nodig met een arts of vraag het bij een winkel voor medische benodigdheden.

Aantal programma’s: TENS versus. EMS

Combinatietoestellen met verschillende programma’s zijn zinvol voor gebruikers die niet willen kiezen tussen de TENS en EMS methoden. Hier kunnen vaak afzonderlijke programma’s worden ingesteld en zelfs opgeslagen. Op deze manier passen gebruikers de programma’s aan hun eigen behoeften aan en passen ze, indien nodig, de instellingen tijdens de therapie steeds opnieuw aan. Er zijn bijvoorbeeld ook TENS modellen met een geïntegreerde massagefunctie.

Massage programma’s

Veel modellen bieden verschillende massageprogramma’s.  Als jeje richt op ontspanning , kun je het beste kiezen voor een apparaat met maximaal tien massagefuncties. Vaak zijn deze apparaten niet veel duurder dan die met minder massagemogelijkheden. Een vergelijking is de moeite waard.

Automatische uitschakeling

Het is zinvol om een prikkelstroomapparaat automatisch uit te schakelen ter bescherming tegen overbelasting. Als je te vaak spotbehandelingen doet, kun je spieronevenwichtigheden uitlokken. Dit moet ten koste van alles vermeden worden. Een automatische uitschakelfunctie beëindigt de therapie zonder dat de gebruiker handmatig hoeft in te grijpen.  

Uitgangsfrequentie

De frequentie beschrijft hoeveel impulsen er binnen één seconde door het stimulatiestroomapparaat lopen. De eenheid wordt altijd gegeven in Hertz (Hz). TENS-apparaten werken met frequenties van minstens 2 hertz tot 150 hertz.

Frequentiebereiken

Behandeling met stimulatiestroom kan worden onderverdeeld in vier gebieden, elk met verschillende doelen. Op dit punt wordt de EMS-behandeling niet genoemd, wel informatie over TENS-therapie. Het effect van de verschillende intensiteiten laten we hieronder zien:

Frequentiebereik	Effect	Behandelingsdoel
Minder dan 10 Hertz	Enkele trekjes, vaatspieren worden gestimuleerd	Ontspanning van de musculatuur
Tussen 10 en 20 Hertz	Fibrillaties (spontane stuiptrekkingen), darmspieren zijn geïrriteerd	Versterk de bekkenbodemspieren
Tussen 20 en 80 Hertz	Tetanische contractie, verhoogde stimulatie van de spieren	Behandeling van gewrichtspijn
Meer dan 90 Hertz	Verhoogde samentrekking van de spieren	Pijnbestrijding

Patiënten die therapie krijgen met een Hertz-frequentie tussen 80 en 150ervarenmeestal een pijnverlichting. Je voelt een soort tinteling in het anders zo pijnlijke deel van je lichaam. In de lagere frequentiegebieden spreekt men van het dempen van de pijn. Hoe langer de pijn al bestaat, hoe meer therapiesessies er meestal nodig zijn om langdurige verbeteringen te bereiken.

Negeer geen bijkomende pijn

Als er extra pijn optreedt, moeten patiënten de therapie onmiddellijk stoppen en medisch advies inwinnen voordat verder gepland gebruik plaatsvindt.

Welk intensiteitsniveau is zinvol?

Het intensiteitsniveau moet worden aangepast aan de pulsfrequenties. Deze twee criteria zijn van elkaar afhankelijk. Opnieuw: Wie niet zeker is, moet een arts om advies vragen, ook als zelftherapie wordt geprobeerd. Gebruikers passen lage frequenties toe samen met een hogere intensiteit in de stimulatiestroomtherapie – en omgekeerd.

Maximale stroom

De maximale stroom wordt gemeten in de eenheid milliampère (mA). Het geeft de sterkte van de stromende stroom aan, d.w.z. het hoogst mogelijke intensiteitsniveau. In de regel heeft een TENS-apparaat een maximaal amperage van 50 tot 80 milliampère. Beginners gebruiken lagere amperages dan ervaren consumenten.

Het is zinvol als eenheden de mogelijkheid bieden om de stroom individueel aan te passen. Zo kunnen gebruikers uitproberen welke sterkte het beste bij welke dagen past. Dat komt omdat de gevoeligheid van het lichaam van dag tot dag of van week tot week verschilt.  

Impulsduur

De pulsduur, ook wel pulsbreedte genoemd, wordt gemeten in microseconden (μs). De eenheid geeft dus de duur of breedte van de pulsen per seconde aan. Normaal ligt een TENS-waarde tussen ongeveer 80 en 200 microseconden. Hoe hoger de pulsduur, hoe lager de stroomstoot. 

Impulsvorm

De pulsvorm wordt ook wel de stroomrichting van de stroom genoemd. De stroom kan in één richting lopen, monofasisch, of in beide richtingen, bifasisch. Als de impulsen in beide richtingen stromen, wordt de spier meer ontlast dan bij de monofasische impulsvorm. Daarom zijn apparaten met een bifasische pulsvorm meer aan te bevelen als gebruikers ook alleen lage frequenties instellen.

Stroomvoorziening

Fabrikanten bieden TENS-apparaten aan met oplaadbare batterijen, accu’s of netadapters. De meest voorkomende vorm is met batterijen. Het verdient aanbeveling een product te kiezen dat het oplaadniveau van de batterij weergeeft, zodat de therapie niet onbedoeld wordt onderbroken. Oplaadbare batterijen en accu’s bieden maximale flexibiliteit. Gebruikers kunnen de apparaten overal mee naartoe nemen. Enkele producten hebben een voedingseenheid.

Er zijn geen vervolgkosten voor het kopen van meer batterijen, maar hetvoordeel van van flexibel gebruik geldt niet meer. De duurzaamheid van de gebruikte batterijen hangt af van de gebruiksfrequentie. In de regel gaan batterijen van goede kwaliteit iets minder dan drie maanden mee bij dagelijks gebruik of gebruik over meerdere weken.

Meer functies

De meeste TENS-producten hebben een LC-display dat gebruikt wordt voor de bediening. Het moet gemakkelijk te lezen zijn en in het beste geval een achtergrondverlichting hebben. Vooral consumenten die voor het eerst een TENS-apparaat gebruiken hebben behoefte aan een intuïtieve bediening en een goede gebruiksaanwijzing.

TENS-producten zijn gewoonlijk niet groter dan een smartphone en wegen niet meer dan 150 gram. Ook interessant is de optie van een universele aansluiting voor de elektroden. Sommige fabrikanten leveren ook vervangende elektroden of andere maten pads.

Voor het opbergen is het zinvol een gordeltasje aan te schaffen als er geen wordt meegeleverd. De markt biedt ook speciaal ontworpen tassen aan. Omdat het gaat om producten voor medisch gebruik, is opslag om hygiënische redenen een belangrijk aspect.